Dia Posthuma overleden
Op 2 maart is ons bestuurslid Dia Posthuma overleden. Het afscheid van Dia heeft in besloten kring plaats gevonden.


In Memoriam: Henk Habiboelah:
Meer dan dertig jaar bij de NBD en bij NBD Biblion.
Op 29 januari 2018 is Henk Habiboelah overleden. Uit de overlijdensannonce bleek dat hij in 1947 geboren is in het District Commewijne. Naar alle waarschijnlijkheid (de archieven van NBD Biblion laten dat niet precies zien) is hij naar Nederland gekomen in de jaren rond de onafhankelijkheid van Suriname en heeft hij in een heel andere omgeving -klimaat, cultuur, mogelijkheden en eisen- een nieuw bestaan moeten opbouwen. Voor zover dat vanuit de sfeer van zijn werk te beoordelen was, is hem dat voortreffelijk gelukt. Op 29 januari 1979 kwam hij bij de NBD, toen nog in de Waldorpstraat in Den Haag en niet lang daarna (vanaf oktober 1982) in Leidschendam. We leerden Henk -officieel hadden we Hendrik moeten zeggen- kennen als een toegewijde, betrouwbare medewerker bij de expeditie. Altijd vriendelijk en goed gehumeurd en betrokken bij het onderlinge sociale verkeer van de medewerkers. Grote toewijding viel bij hem te constateren aan de gemeenschap van de moskee, waar hij deel van uit maakte. Als het bedrijf van spullen af wilde die plaats moesten maken voor nieuwere, kende Henk er in of rond de moskee vaak nog wel een gebruiker voor.

Na zijn pensionering op 31 oktober 2010 bleef Henk graag contact houden met zijn oude collega´s. Hij bezocht regelmatig de bijeenkomsten van onze Seniorenvereniging. De laatste keer zou dat nog in Gouda geweest zijn op 12 december maar door de slechte weersomstandigheden heeft hij toen moeten afzeggen. Op 3 februari is de dienst van Woord en Gebed gehouden in de Moskee Jamaat al Imaan, waar verschillende leden van onze vereniging aanwezig waren om onze collega op zijn laatste weg te begeleiden. Namens ons allemaal is deelneming betuigd aan de familie en zijn bloemen gestuurd. Het is een van de elementen, die het bestaan van onze Vereniging Senioren Landelijke Bibliotheek Organisaties zo waardevol maken: met een herinnering op de website kunnen wij het beeld van gewaardeerde collega´s, die deel uitmaakten van onze eigen geschiedenis nog lang vasthouden. Henk hoort zeker tot degenen, die zullen beklijven in het geheugen van allen, die in de jaren tussen 1979 en 2010 bij de NBD gewerkt hebben!
AB


In memoriam Anne de Vries (1944-2018)
Toen Anne in 1984 werd aangenomen in de functie van Hoofd Dienst Boek & Jeugd (zo heette dat toen), kenden we hem al een beetje, omdat hij ook als bezoeker een aantal keren bij ons was geweest. Hij was toen bezig aan zijn proefschrift over de geschiedenis van de opvattingen over kinderliteratuur vanaf 1880, en hij maakte gebruik van de documentatie die Boek & Jeugd bezat. Het proefschrift verscheen in 1989 onder de titel ´Wat heten goede kinderboeken´. Als hoofd werd hij niet zozeer de baas, maar meer een meedenkend hoofd, die de medewerkers van de dienst kon inspireren en stimuleren. Hij dacht mee over het opzetten van leesbevorderings-projecten en van de Nederlandse kinderjury, en discussieerde met ons over beleid en toekomstvisie, over automatisering van de catalogus en later over de samenwerking - of misschien moet ik zeggen - de fusie van een deel van de dienst, met het Letterkundig Museum.

Hij schreef ook regelmatig artikelen voor Leesgoed en voor andere tijdschriften, zoals Literatuur zonder leeftijd en het Lexicon van de Jeugdliteratuur. Zijn SLAA-lezing over ´Het verdwijnende kinderboek´ maakte heel wat discussies los in kringen van beoordelaars en juryleden. Hij pleitte daarin voor een beoordeling van het kinderboek, die ook rekening houdt met de eisen van kinderen. Je kon merken dat zijn liefde meer lag bij de inhoudelijke kant van het werk, dan bij de managementtaken als hoofdenoverleg, functioneringsgesprekken of dienstoverleg. Maar als hoofd was hij de beste baas die we ooit hebben gehad, zoals een collega het zei. Hij was meer een maatje, die met je meedacht, die je dicht bij je doel hield, en zorgde voor een relativerende gedachte. Geliefd was hij ook door zijn humorvolle en spitsvondige speeches. Hij was een mensenkenner en had voor iedereen een passend woord, intelligent, goed doordacht, of soms voor de vuist weg, maar altijd raak en liefdevol.

Toen we in 1994, bij de verhuizing van de Taco Scheltemastraat naar de Platinaweg, werden gereorganiseerd en uiteenvielen in een tak ´leesbevordering en publicaties´ ondergebracht bij de Stichting NBLC, en een tak ´Informatiecentrum´, behorende bij de Vereniging, bleef Anne hoofd van het laatste deel. Al vroeg pleitte hij voor een Museum voor Jeugdliteratuur, een voorstel tot het behoud van oude kinderboeken en zag hij de noodzaak van een centrale catalogus voor meer onderzoek op dat gebied. In zijn proefschrift was de elfde stelling dan ook, dat de staat de Nachtwacht zou moeten verkopen om collecties oude kinderboeken te kunnen behouden voor Nederland! Op grond van zijn kennis zat hij ook in jury´s als die van de Staatsprijs voor kinder- en jeugdliteratuur, de Nienke van Hichtumprijs, de Griffeljury en de jury voor de Gouden Zoen. Als je met hem in een jury, of een commissie zat, en je reisde samen, meestal in zijn auto, kon je je verheugen op een gezellige reis, waarin over van alles gekeuveld kon worden. Niet alleen over het werk, maar ook over persoonlijke zaken, waarin hij altijd interesse toonde. En als er dan een naborrel was, kon Anne ook daarvan genieten. Hij hield van de gezelligheid van samen koffie drinken of samen lunchen in de kantine. Toen in 1997 De Stichting NBLC opnieuw werd gereorganiseerd gingen de negen medewerkers van het Informatiecentrum, inclusief de Kinderboekencollectie en de vakbibliotheek, over naar het Letterkundig Museum. Daar werd Anne conservator, en was hij verlost van zijn managementtaken. Hij kreeg onder meer als taak het ordenen en archiveren van het archief van zijn vader. Toch lag zijn echte liefde bij het onderzoek naar kinderliteratuur van alle tijden, zoals zo mooi op de rouwkaart is vermeld. Dat kon hij wel enigszins uitoefenen bij de Koninklijke Bibliotheek waar hij ook gedetacheerd werd en hij publiceerde in 2000 dan ook de bloemlezing van kinderpoëzie met de titel ´Van Alphen tot Zonderland´. Toen hij voor zijn gevoel klaar was met zijn werk in de Koninklijke Bibliotheek besloot hij met vervroegd pensioen te gaan en na ampele overwegingen toch de biografie van zijn vader te gaan schrijven. Ook al had hij - en ook anderen - bedenkingen of hij als zoon wel voldoende afstand had om de biografie van zijn vader te schrijven kreeg hij na verschijning van ´Een zondagskind´ in brede kring lof toegezwaaid over het boeiende, feitelijke en goed gedocumenteerde levensverhaal. In het voorjaar van 2013 werd hij geëerd met een prijs van de Stichting Geschiedenis van de Kinder- en Jeugdliteratuur, de Hiëronymus van Alphenprijs, omdat hij behoort tot de pioniers van het wetenschappelijk onderzoek naar jeugdliteratuur. Daar was hij erg mee verguld, zoals de aanwezigen konden vaststellen. De laatste jaren besteedde hij zijn vrije tijd weer aan het onderzoek naar de herkomst van baker- en kinderrijmen. In 2015 verscheen ´Mijn moeder heeft de pee aan mij´, een geannoteerde selectie van rijmen en liedjes ´die nog op eigen benen kunnen staan´. Zijn dood kwam voor ons erg onverwacht, vooral omdat we elkaar niet heel vaak meer ontmoetten. Anne was ook een beetje de wetenschapper-kluizenaar, die ´het liefst met een boekje in zijn hoekje zat´ zoals een collega van de KB ooit zei. Gelukkig laat hij een groot oeuvre van waardevolle publicaties op het gebied van de kinderliteratuur na. Voor ons was hij het gedroomde hoofd en een vriend die we met warmte zullen blijven gedenken.

Rian van de Sande


De reis ernaartoe is ook boeiend
Volgens afspraak meldde onze secretaris Gerard van Dijk op vrijdag 8 december aan de chef van het restaurant Kruim in de Chocoladefabriek in Gouda dat wij op dinsdag 12 december 2017 met 61 personen deel zouden gaan nemen aan de door hem geserveerde lunch. Die melding was noodzakelijk omdat het restaurant voor onze groep een paar etens- en drinkwaren moest inkopen die men normaal niet op de spijskaart heeft staan. Voor onze nieuw aangetreden secretaris was het voeren van de eindorganisatie van een van de SLBO-bijeenkomsten ook nieuw, maar hij verwachtte geen moeilijkheden omdat een paar van onze bestuursleden al ruime ervaring hadden opgedaan bij eerdere evenementen. Zo stond in mijn agenda, dat ik om 10.00 uur in Gouda moest zijn om te assisteren bij de ontvangst van de leden.

Een dag voor ons evenement nam de zorg bij de organisatoren toe. Het sneeuwde in heel Nederland en bij ons sneeuwde het hevig. Mijn poging om 's middags een paar boodschappen te doen faalde jammerlijk in de sneeuwjacht. Later is gebleken, dat in Den Haag en het Westland op deze maandag de meeste sneeuw van ons land is gevallen. De kwartiermakers voor dinsdag volgden het weerbericht met nogal wat zorg en de mededelingen over enorme files en vastgelopen treinen hielpen niet mee om vol vertrouwen naar de volgende dag te kijken. In de avonduren nam de sneeuwval af en voor dinsdag werd niet of nauwelijks neerslag verwacht. Maar er lag al zo veel! Maandagavond meldden vier deelnemers zich af bij de secretaris. Dat viel eerlijk gezegd mee. De spoorwegen zonden echter wel een waarschuwing uit voor vertragingen en ontbrekende treinen op dinsdag. Dat laatste was natuurlijk geen verrassing. Nogal wat treinen konden op maandag hun eindstation niet bereiken. Doordat haar (late) trein uit Utrecht in Gouda niet verder kon rijden was Afke Bergstra de eerste SLBO-er van buiten Gouda die arriveerde in de stad van de Chocoladefabriek. Gelukkig kon zij de nacht doorbrengen bij een kennis, waardoor zij op dinsdag een van de weinigen was die zich op de voorziene tijd in de zaal van de Chocoladefabriek kon melden. Zelf was ik met lijn 3 vrijwel op de juiste tijd in Den Haag Centraal gearriveerd waar een kleine sprint op het programma stond om de uitgezochte trein naar Gouda te halen. Vergeefse moeite, want de betreffende trein was er niet. De geplande sprinter die een paar minuten later in de richting van Utrecht zou moeten vertrekken was er wel, maar die vertrok aanvankelijk niet. Ruim twintig minuten te laat zette die trein zich in beweging. Aan boord ontwaarde ik Chris Duijndam en Mieke van den Besselaar en later bleek dat er ook nog een paar andere SLBO-leden in deze trein zaten. De reis verliep zonder problemen tot een paar honderd meter voor het station Gouda. Toen stond de trein stil en werd er omgeroepen dat we moesten wachten omdat alle perrons bezet waren. De hoop om om 10.00 uur in de Chocoladefabriek aanwezig te zijn had ik al lang opgegeven, maar half 11 bleek ook te optimistisch te zijn geweest. Later bleek, dat de trein - waar ik in zat - de laatste trein van die ochtend te zijn geweest die van Den Haag naar Gouda was vertrokken. Na ca. 20 minuten kon deze trein doorrijden naar een perron. De oorzaak van alle vertraging bleek een ernstige wisselstoring te zijn waardoor er geen treinverkeer tussen Gouda en Woerden meer mogelijk was. Nogal wat SLBO-ers kwamen door deze storing in de problemen. Zo verscheen onze voorzitter samen met Aart Blom pas omstreeks half 12 in de blibliotheek. Zij waren via Leiden en Alphen aan den Rijn in Gouda beland. Hans Prins was vanaf Diemen wel in Breukelen terecht gekomen, maar vandaar was doorreizen naar Gouda niet meer mogelijk. Na een koud half uur is hij maar weer naar huis teruggereisd. Zelf kwam ik samen met Chris en Mieke om 11 uur bij de Chocoladefabriek terecht, waar Rian en Gerard ons en de andere langzaam binnendruppelende SLBO-ers welkom heetten en waar we de kop koffie konden drinken waaraan iedereen duidelijk behoefte had. De Goudse stroopwafels smaakten uitstekend.

De score van deze dag was, dat van de 61 aangemelde deelnemers er 35 rijdend, glibberend en bibberend en voorzichting lopend in de Chocoladefabriek zijn gearriveerd. De leden die er niet waren hebben een boeiende blik op deze zeer aktief opererende bibliotheek, die niet voor niets in 2015/2016 gekroond werd tot de beste bibliotheek van Nederland, gemist. De adjunct-directrice en een deskundige op het gebied van de niet-boekse zaken namen ons in hoog tempo mee langs allianties binnen en buiten de bibliotheekwereld, het streekarchief, het jeugdtheaterhuis, het tuinfeest, de in het gebouw gevestigde zaken als de Stichting Lezen en Schrijven, Prago, Gedoe Management, Locale omroep, Stichting Taalontmoeting Gouda, Vork Communicatie en langs de Culturele Programmering voor Volwassenenen, ParkBios, Boek & Diner (een succesvol gebeuren met een toepasselijk menu en aanwezige schrijvers), Gesprekken met de stad. Seniorenbieb (lijkt me iets voor ons), Playtoday, voorleesochtenden voor peuters, Cultuuredicatie, Boekstart en nog veel meer. Met motto's als "Een andere manier van werken dus ander publiek binnenkrijgen" en "Het is een plek waar je wil zijn, niet waar je moet zijn" wordt iets van de motivatie duidelijk. Wat wel ontbreekt is de Muziek en dat vonden de muzikale oud-collega's (waarbij ondergetekende) toch wel heel jammer. Het mooiste geprojecteerde woord vond ik "onderwijsachterstandenbeleid" en de meest toepasselijke zin voor vandaag de titel van het laatste onderwerp: "De reis ernaartoe is ook boeiend". Om duidelijk te maken waar en hoe al die activiteiten plaats vinden werden we in een paar groepen verdeeld die onder deskundige leiding door het gebouw geleid werden. We ontdekten klantgerichte boekopstellingen, een zit/loop-trap van het type dat ook bij NBD Biblion in Zoetermeer te vinden is, maar wel veel groter, vergaderzalen met de toepasselijke namen Puur, Melk en Wit en een nostalgische kleine drukkerij waar klein drukwerk wordt vervaardigd en waar het aloude beroep van letterzetter nog wordt beoefend. Voor deze dukkerij, waar door een kleine enthousiaste groep origineel drukwerk wordt gemaakt, zoekt men trouwens nog een paar deskundige voormalige drukkers en binders. Belangstellende SLBO-leden worden verzocht om contact op te nemen met de drukkerij van de Chocoladefabriek.

Het eindpunt van de excursie was, zoals te verwachten viel, het restaurant Kruim, waar het behoorlijk druk was. Er waren twee lange tafels voor ons ingericht, maar doordat er zo veel van ons niet waren werd een van die tafels ingekort. We kregen soep, bijzondere broodjes, veel beleg, melk, karnemelk, sinaasappelsap en nog meer lekkere zaken. Het was allemaal goed verzorgd en bijzonder wensen konden zonder veel moeite ingewilligd worden. Nettie gaf een resumé van haar loopbaan als "moeder" van de SLBO en zij kreeg de grote bos bloemen die zij was misgelopen bij onze jaarvergadering en natuurlijk het dankbare applaus van de aanwezige SLBO-ers. Om kwart over 3 wenste voorzitter Arie ons allemaal prettige kerstdagen en een voorspoedig en vooral gezond 2018 en konden we ons op de terugweg begeven, in de overtuiging dat ook een persoonlijk bezoek aan de Chocoladefabriek de moeite waard zal zijn.

Doordat er nog steeds geen treinen reden tussen Gouda en Woerden was de spoorweghuishouding er een van improvisatie en onduidelijkheid. Na enig zoeken bleek de sprinter die klaar stond met het opschrift 's Hertogenbosch de trein te zijn die we moesten hebben wanneer we naar Den Haag wilden reizen. Het was een sprinter die nu heen en weer reed tussen Den Haag en Gouda, maar die nog steeds van plan was om door te reizen naar Den Bosch. Regelmatig kregen we te horen en op de schermen in de trein te zien dat de treinautomaat dacht dat we in de richting van Utrecht bewogen, terwijl we echt de andere kant opreden. Na de mededeling dat we in Utrecht Overvecht aangekomen waren stapten we uit in de wetenschap, dat het echt Den Haag Centraal was waar we terecht gekomen waren. Ook de weg terug was deze keer boeiend.

WZ.-

We waren weer in Pijnacker


Precies een jaar na de vorige algemene jaarvergadering van onze vereniging waren we op de zelfde plaats als toen: in het pannenkoekenhuis De Soete Suikerbol in Pijnacker. Net als een jaar geleden kwamen de leden bijeen voor de algemene jaarvergadering van onze vereniging. Het was dit jaar wat drukker en rumoeriger in het pannenkoekenhuis omdat 11 oktober deze keer op een woensdag viel en de vrije middag voor een groepje schoolkinderen pannenkoeken eten betekende. Van de vereniging SLBO waren 44 leden naar Pijnacker gekomen om (zoals gewoonlijk) niet al te kritisch maar wel zorgvuldig de vergaderstukken van commentaar te voorzien en, waar nodig, een paar vragen op het bestuur af te vuren. Het bestuur was niet compleet aanwezig. Dia was verhinderd en dat gold ook voor Nettie Moors. Nettie nam, net als penningmeester Hans van den Ijssel, geheel overeenkomstig de statuten na negen jaar afscheid van het bestuur. Volgens die statuten waren beiden niet herverkiesbaar meer. Na zijn toelichting op het financieel jaarverslag en de begroting voor 2018, die een andere penningmeester in de praktijk mag gaan invullen, kreeg Hans bloemen en werd hij bedankt voor het werk dat hij had verricht om de verenigingsfinanciën te beheren en het mede-organiseren van de diverse activiteiten tijdens de negen jaar dat hij bestuurslid is geweest. De geuite lof is beslist verdiend, want ook dit jaar hadden de leden van de kascontrolecommissie geen probleem binnen onze boekhouding en het kasbeheer gevonden.

De verdiende loftuitingen voor Nettie worden bewaard tot onze volgende bijeenkomst op 12 december a.s. Het zal wel even wennen worden voor de medebestuursleden en veel van onze leden. Nettie was negen jaar lang het aanspreekpunt voor de leden en velen wisten haar via de mail en de telefoon te vinden. In december komen we daar nog op terug. Dan is er inmiddels een bestuursvergadering geweest waar zowel de oude als de nieuwe bestuursleden bij aanwezig waren en waar de functies in het bestuur opnieuw zijn verdeeld. Want er zijn ook weer twee leden gevonden die de opengevallen bestuursplaatsen gaan innemen. Tijdens de vergadering werden Paul van Riet en Jos van Pelt bij acclamatie gekozen in het bestuur. In december zullen zij zich nader presenteren aan de leden. Onze voorzitter had ook deze keer geen grote problemen: de vergadering verliep zoals meestal zonder conflicten en debatten en hij kon het binnen het tijdschema afsluiten met een blik op onze activiteiten in 2018, het jaar waarin de SLBO tien jaar zal bestaan.

De lunch smaakte net als vorig jaar weer goed: soep naar keuze en lekkere broodjes met naar behoeven koffie, melk en jus d'orange. Na de lunch was er nauwelijks tijd om met elkaar te praten, want in een zaaltje werd de beamer al getest en de microfoon uitgeprobeerd. Tamar van Moolenbeek van de bibliotheek Den Haag en Ayden Dijkstra van de VOB vertelden ons gedurende een uur over de activiteiten van een netwerk binnen de huidige openbare bibliotheek waar wij niet meer geschikt voor zijn: de JBN, het Jonge Bibliothecarissen Netwerk. Deze jonge bibliothecarissen hebben als motto's "kennis - verbinding - delen - innovatie". Dat zijn motto's die niet zo veel verschillen van de trefwoorden die de meesten van ons tijdens onze actieve bibliojaren bezigden, maar het werd al snel duidelijk, dat de middelen van deze jonge bibliothecarissen anno 2017 heel anders zijn dan die waarmee wij hebben getracht om onze doelen te realiseren. Het Netwerk voor jonge medewerkers in de bibliotheeksector organiseert twee keer per jaar inhoudelijke bijeenkomsten voor de aangesloten leden, is te vinden op Facebook en laat ook op het Nationaal Bibliotheek Congres van zich horen. Tijdens het verhaal van Tamar kwamen woorden en begrippen als belangrijk, vindingrijk, glansrijk, fantasierijk en kansrijk voorbij. Samengevat in "de bibliotheek maakt je rijker". Samenwerking zoeken met andere organisaties en instellingen spreekt vanzelf, zo onderstreepte ook Ayden. Hij vertelde ook, dat de VOB, de voortzetting van het oude NBLC, Den Haag heeft verlaten en nu in Utrecht is gevestigd. Die vestiging ligt meer centraal in Nederland en zonder de veelheid aan verschillende werkzaamheden binnen het gebouw van de Koninklijke Bibliotheek is er meer rust en ruimte om met gelijkgestemden contact te hebben. Het lijkt weer leuk te worden om jong te zijn binnen de bibliotheken.

Wij ouderen stelden de bijdragen van de enthousiaste JBN-ers zeer op prijs, maar wij waren daarna toch weer bezig met het constateren dat wij allemaal weer ouder zijn geworden in het afgelopen verenigingsjaar en dat dat bij velen van ons te merken is aan onze gezondheid. Van de mogelijkheid om daarover met elkaar te praten (en natuurlijk ook over kleinkinderen en zo) werd nog ruim gebruik gemaakt. Chris maakte zijn laatste foto's van de dag en wij vertrokken weer met auto's of de Randstadrail. Tot december in de chocoladefabriek!
WZ.


In Memoriam Siem van Hanswijk
Op 18 augustus 2017 is Siem van Hanswijk overleden, de man die jarenlang voor de NBD alle werkzaamheden heeft verricht waarvoor een erkende elektricien noodzakelijk was. Eerst nog vanuit zijn eigen bedrijf en vanaf 1 juni 1983 in vaste dienst als eerste medewerker van de toenmalige Afdeling Techniek. Op dat ogenblik kwam er zeker geen nieuweling bij de NBD in dienst, iedereen kende hem al lang. Dat betekende dat er een vertrouwd en bekend persoon door het inmiddels veel uitgebreidere complex in Leidschendam liep om problemen met spoed te verhelpen. Zo´n iemand had daar zeker een dagtaak. Voordien, toen de NBD nog aanmerkelijk kleiner van omvang was en geen Afdeling Techniek kende, konden wij het nog wel af met iemand die door ons oproepbaar was.

Voor de leiding van het bedrijf was het een geruststellend gevoel dat wij vanaf dat ogenblik een erkende vakman voor elektrotechniek in eigen huis hadden. Iemand met wie wij allang ervaring hadden en die evenzeer ervaring had met ons. Zonder omhaal regelde hij wat geregeld moest worden. Siem was een aangename persoonlijkheid die door ons gezien werd als een rots in de branding en van wie wij zeker waren dat hij elke storing kon verhelpen of -beter nog- elke storing al zo tijdig zag aankomen dat deze helemaal niet verholpen behoefde te worden. Hij had allang maatregelen genomen.

Op 1 juni 1993 heeft Siem gebruik gemaakt van de toen geldende Tijdelijke Uittredingsregeling Openbare Bibliotheken (TUROB), waarna hij in eigen kring nog bezig is geweest om zich nuttig te maken met zijn kennis en ervaring. Op 84-jarige leeftijd is hij uit ons midden verdwenen nadat hij sedert het oprichten van de SLBO nog veelvuldig de bijeenkomsten had bezocht en aan activiteiten had deelgenomen. Als overgroot-opa laat hij een ruime familiekring na, die hem ongetwijfeld heel erg zal missen.
AB


Bestuur
Onze bestuursleden Nettie Moors (secretaris) en Hans van den IJssel (penningmeester) hebben er drie termijnen op zitten en moeten volgens ons huishoudelijk reglement nu aftreden. Wij zoeken dus twee nieuwe enthousiaste bestuursleden die zich de komende jaren willen inzetten om enkele bijeenkomsten per jaar te (helpen) organiseren en de vereniging tot verdere bloei te brengen. In de Algemene Ledenvergadering van 11 oktober a.s. zal de verkiezing van nieuwe bestuursleden plaatsvinden. Daarom deze oproep: stel je kandidaat! Dat kan door een telefoontje of een email naar Gerard van Dijk (tel 070 3683022 of gerard-van-dijk@planet.nl) is voldoende. Eventueel kunnen kandidaten zich nog tot voor de aanvang van de vergadering (schriftelijk bij het bestuur) melden, maar het is veel beter dit vooraf goed voor te bereiden. Dus twijfel niet en zeg "ja" en meld je aan voor ons bestuur!

Piet Groenewegen in Memoriam
Langs een grote omweg en met vertraging kreeg onze vereniging bericht dat Piet Groenewegen op 27 november 2016 op 93-jarige leeftijd is overleden. Sedert 1988, het jaar waarin hij recht kreeg op AOW -Piet Groenewegen was geboren op 24 september 1923-, trad hij in dienst bij de NBD als "oproepportier". Er waren twee portiers in vaste dienst, van wie de ene ´s morgens vóór de eerste werknemers binnenkwamen aan zijn taak begon en de andere aan het einde van de dag als laatste het pand in Leidschendam afsloot. Uiteraard waren die portiers weleens verhinderd of namen ze vakantiedagen op. Piet Groenewegen, een aangetrouwde neef van onze vaste portier Dries de Groot, verving hen dan.

Hoewel hij dus niet met regelmaat aanwezig was kende iedereen Piet en Piet kende iedereen. Zoals het portiers betaamt hield hij van een praatje en mocht hij graag vertellen over zijn verleden in het beurtvaart- en transportbedrijf dat hij samen met zijn broer bestierde. Heen- en weervaren tussen Leiden en Amsterdam had zijn leven beheerst. Toen de SLBO in 2008 werd opgericht toonde hij onmiddellijk belangstelling en wilde hij graag lid worden en geïnformeerd blijven over alle activiteiten. Zijn leeftijd maakte het hem toen echter al niet meer mogelijk om naar onze bijeenkomsten komen.

In Piet Groenewegen verliest onze vereniging een belangstellend lid. Iemand die graag tot het laatst toe op de hoogte wilde blijven van de gang van zaken bij NBD, respectievelijk NBD Biblion en bij de collega´s die hij er in zijn werkzame periode gekend had. Deze zullen zich hem herinneren als iemand, die met plezier en inzet zijn taken vervulde en deel uitmaakte van het groter geheel.
A. Blom


Boek van Wim Keizer
Bij veel van onze leden zal de naam Wim Keizer nog wel bekend zijn. Zij herinneren hem als een altijd kritische commentator op gebeurtenissen in de openbare bibliotheekwereld, die hij duidelijk maar ook persoonlijk en meestal opbouwend beschreef in de vele bladen en andere media waarover die bibliotheekwereld beschikte. Sinds 2001 waren zijn commentaren maandelijks te lezen in Bibliotheekblad. Wim Keizer is in 2014 met pensioen gegaan, maar dat wil niet zeggen, dat hij is opgehouden met schrijven over het bibliotheekgebeuren. Op 11 mei presenteerde hij het resultaat van zijn geschrijf: het boek "Twintig jaar bibliotheekvernieuwing" met de duidelijke ondertitel "halfslachtige poging tot focus, tempo en regie". De toon is duidelijk: Wim is nog niets van zijn kritische visie op het bibliotheekgebeuren kwijt geraakt. Het boek begint bij de strategienota van het NBLC uit 1995 en volgt de ontwikkelingen tot aan de Wet op de openbare bibliotheekvoorzieningen van 2015. Centraal in het boek staan vraaggesprekken met vijf personen die in de afgekopen twintig jaar invloed op de ontwikkelingen hebben gehad of die op zijn minst pogingen daartoe gedaan hebben. Zoals altijd zijn de teksten van Wim Keizer duidelijk en goed geschreven. Leden van de SLBO die nog eens willen lezen over wat enkelen van hen de laatste decennia is overkomen of die samen met Wim het hoofd willen schudden over of dat nu allemaal wel nodig was en over wat het nu eigenlijk heeft opgeleverd kan dit boek van harte worden aanbevolen. Informatie over de presentatie van het boek is te lezen op http://www.bibliotheekblad.nl/rubrieken/artikel/1000007944
Het boek is te bestellen bij N.E. Brand: nellybrand49@gmail.com. De prijs is 14 euro plus de portokosten (in Nederland 3,95 euro).
W.

Samen auto's bekijken
Op dinsdagochtend 18 april ontmoetten ruim veertig SLBO'ers elkaar in het als dorpsplein ingerichte restaurant van het Louwman automuseum aan de Leidsestraatweg. Het eerste half uur werd, zoals gebruikelijk, benut om elkaar weer van alles te vertellen over gezondheid, narigheid, blijheid en - wanneer aanwezig - kleinkinderen. Over de eigen kinderen wordt zelden meer verteld dan dat ze aan het werk zijn en het druk hebben. Wij zijn de oude biblioknarren, die tijd hebben om op een doordeweekse dinsdag naar oude auto's te gaan kijken. Oude auto's genoeg in het ruim opgezette museumpand van, zoals onze deskundige en enthousiaste rondleider hem noemde, "meneer Louwman". Meneer Louwman breidde de door zijn vader gestarte autoverzameling met vakkennis en voorzien van de noodzakelijke geldmiddelen gestadig uit. Volgens Arie Pronk (een van de oud-NBLC'ers, die veertig jaar geleden in het kader van de Golden Trip het oude automuseum in het bekende pand aan de Veurse Straatweg bezochten) is er nu veel meer te zien dan toen.

We zagen stoomauto's, vroege elektrische auto's, paardloze rijtuigen, Spijkers (inclusief een model van het Spijker vliegtuig), Ferrari's (waarbij een groene, met als nummerbord AA-17), Fords, Hispano-Suiza's, Formule 1 wagens, voorlopers van de VW-kever, auto's van maharadja's, kleine auto's, veel hele grote auto's, twee zwane-auto's (vond ik persoonlijk wel leuk), een grote oude brandweerauto enz. enz. enz. en alles in haast perfecte staat. Ter afwisseling ook oude affiches, herinneringsmedailles, oude auto-souvenirs, porseleinen bordjes met een auto-afbeelding, radiatordoppen met hele beeldhouwwerken erop en de cabine van een zeppelin. Er was heel veel te zien en te leren en de rondleiding duurde dan ook behoorlijk lang. Terug in het restaurant lieten we ons de soep, het brood, de melk en de koffie en het fruit goed smaken. Tegen drie uur vertrok bijna iedereen weer en was er voor een paar van de organisatoren nog even tijd om na te praten. Hun conclusie was, dat het best geslaagd was geweest al waren ze het er wel over eens, dat wat meer budget, een autobus (!) en een meer boekgerichte bestemming te prefereren waren geweest. Wie weet, misschien weer in 2018? In elk geval vertrok ik rond half vier, na nog even gekeken te hebben naar mijn eigen persoonlijke favoriet (de Tatra in de hal, een van de weinige top-auto's waar ik ooit - in 1961- in heb gereden) tevreden, maar moe weer naar huis. Vanzelfsprekend op de fiets.
WZ.-

Rob Blei
Op 28 januari is Rob Blei aan een hartstilstand overleden, hij was slechts 65 jaar oud. Rob heeft bijna zijn hele arbeidzame leven gewerkt bij het NBLC, de opvolgers en dus uiteindelijk bij NBD Biblion. De rode draad door zijn loopbaan was ICT.

Toen Rob in 1978 bij het NBLC begon te werken stond de automatisering nog in de kinderschoenen. De Openbare Bibliotheken begonnen zich toen net te oriönteren op geautomatiseerde uitleen- en catalogussystemen. Rob Kooyman was de enige medewerker bij het NBLC die verstand had van automatisering en die de bibliotheken kon voorlichten over deze nieuwe ontwikkelingen. Rob Blei werd aangetrokken omdat er behoefte was aan meer deskundigheid op dit gebied bij het NBLC. In het begin was er nog even de illusie dat de automatisering landelijk kon worden gecoördineerd. Maar binnen de korstte keren, in de bekende traditie van de Openbare Bibliotheken , buitelde men over elkaar om allerlei verschillende systemen aan te schaffen.

Het gaat hier echt over het prille begin van de automatisering. Data werd nog opgeslagen op ponskaart en op tape. Rob heeft het allemaal meegemaakt. De eerste kantoor PC, de eerste online raadpleegbare databases, de CD ROM, de prille opkomst van het Internet. Het begin van de digitale dienstverlening van het NBLC met titelbeschrijvingen op tape. Databases als de LITErom op CD ROM en later online raadpleegbaar. Rob was bij al deze ontwikkelingen betrokken. Het is nu nauwelijks meer voor te stellen welke ingrijpende veranderingen in deze jaren hebben plaatsgevonden. Het NBLC kreeg in 1980 een afdeling Automatisering, waar ook Rob deel van uitmaakte. Rob heeft zich zowel met de interne automatisering bezig gehouden als met de automatisering bij de bibliotheken. De automatisering op deze twee terreinen werd ook steeds meer met elkaar verknoopt.

Rob was een zeer nauwkeurige automatiseerder, hij had diepgaande kennis van de materie en wist tot in de details waar hij het over had. Zoals bij veel automatiseerders was de keerzijde van deze deskundigheid ook een dosis eigenwijsheid die hem niet altijd in dank werd afgenomen.

Rob was wel een geheel atypische automatiseerder. Hij was namelijk ook iemand die alle politieke/strategische ontwikkelingen in de bibliotheeksector uiterst gedegen bijhield. Rob was een van de best geïnformeerde medewerkers. Hij kon over elke ontwikkeling meepraten. Hij las, ongetwijfeld samen met Sonja op de bank, elke beleidsnota, elk rapport, bezocht alle relevante websites en las alle tijdschriften.

Een andere passie van Rob was het pensioenfonds van de Openbare Bibliotheken. In een tijd dat niemand zich interesseerde voor pensioenen is Rob zich hierin gaan verdiepen. Ook bij dit onderwerp weer met zijn gebruikelijke gedegenheid en nauwkeurigheid. Al snel was de Rob de vraagbaak geworden voor iedere collega met een pensioenvraag. Deze deskundigheid resulteerde uiteindelijk in de formele deelname van Rob aan een van de organen van het Pensioenfonds.

Het is buitengewoon triest dat Rob maar zo kort van zijn pensioen heeft kunnen genieten.

Wilco de Gier


Winterlunch in de herfst
Voor een paar van onze leden begon deze 1e december helemaal verkeerd. Het waren leden die binnen Den Haag afhankelijk waren van het openbaar vervoer om bij de plaats van onze vroege winterlunch te komen. Die plaats was de School voor Horeca van Het ROC Mondriaan Hospitalty Center in de Koningin Marialaan in het Bezuidenhout. Persoonlijk ben ik een duidelijke tegenstander van de tegenwoordige mode om Nederlandse instellingen aan te duiden met een Engelse naam. Wij wonen tenslotte in Nederland en de taal in Nederland is Nederlands. Maar men zal er wel een reden voor hebben. In elk geval was het woord dat ik uitte bij de tramhalte (ook ik was op deze dag min of meer afhankelijk van het openbaar vervoer) een Engelstalig woord van het soort dat in Amerikaanse tv-programma's altijd wordt vervangen door een piep. De chauffeurs en trambestuurders van de HTM hadden uitgerekend deze ochtend uitgezocht om totaal onverwacht een protestwerkoverleg te houden over de nieuwe dienstroosters. Waarom de klanten van de HTM daar de slachtoffers van moesten worden is mij niet duidelijk geworden. Maar zo'n zes leden die zich hadden aangemeld voor de lunch en die ver van het centrum wonen lukte het niet om vervangend vervoer te vinden want taxi's waren er ook nauwelijks.

De eigen vervoerders en de leden die wel een oplossing voor hun vervoersprobleem hadden gevonden verzamelden zich in een zaaltje van de school voor een extra ledenvergadering die nodig was geworden door het beëindigen van de subsidie van NBD Biblion voor de vereniging. Onze penningmeester lichtte zijn nieuwe begroting toe. Het wordt allemaal wat soberder en de bijdragen die de leden zullen moeten gaan betalen voor de activiteiten waaraan zij willen meedoen zullen wat hoger worden. De contributie zal echter niet verhoogd worden. Na een korte discussie werd besloten dat het bestuur een brief aan NBD Bibliondirectuur Leermakers zal sturen waarin de NBD Biblion wordt bedankt voor de financiële steun die wij de afgelopen jaren hebben ontvangen en tevens de hoop wordt verwoord dat wij wanneer het met NBD Biblion in de toekomst weer beter zal gaan wij weer eens voor steun mogen aankloppen. Optimisme is nooit weg.

Het tweede programmapunt dat aan de eerste hap van de lunch vooraf ging was een lezing over wat er allemaal rond de openbare bibliotheken gedaan gaat worden binnen de Koninklijke Bibliotheek. Heleen van Manen van de KB loodste ons door de vele activiteiten en de toekomstverwachtingen voor de bibliotheken in een tijd waarin minder gelezen wordt maar wel op vele andere manieren van de bibliotheken gebruik gemaakt zal worden heen. Het wordt een echte belevingswereld waarin toch een heleboel punten voorkomen die met name de oud-NBLC'ers bekend voorkwamen. Met knorrende magen begaf het gezelschap zich even na één uur naar het grote restaurant met uitzicht op de open keuken waar wij gingen proeven van de proeve van bekwaamheid van de toekomstige keukenprinsen en -prinsessen. Mevrouw Janssen, die duidelijk centraal aanwezig was en die door de leerlingen aangesproken moet worden met "mevrouw" vertelde wat ons te wachten stond en daarna werd de wijn uitgeschonken en de lunch geserveerd door keurig in zwart/wit gestoken vriendelijk en zorgzaam leerlingpersoneel. De pompoensoep, de kabeljauw met garnering (voor de niet vis- en niet vleeseters was er een kleurrijk paprikagerecht) en kaneelijs toe. Het smaakte allemaal uitstekend en men was er goed in gelaagd om de vele smaken te combineren. Erg veel tijd om na te blijven was er niet want de school ging op deze eerste december al vroeg dicht. Maar we hadden weer ruim gelegenheid gehad om tussen de programmapunten en de lunch in met elkaar te praten over wat ons in de afgelopen maanden was overkomen. Om kwart over drie gingen de bijna 70 deelnemers voorzien van een mooie schoolbrochure vol bijzondere recepten weer huiswaarts. De trams en bussen reden gelukkig weer.

W.-


Nieuw bestuur
Op 31 oktober 2016 vond in Leidschendam een bijzondere bestuursvergadering plaats. Er werd afscheid genomen van de afgetreden bestuursleden Mieke van den Besselaar en Aart Blom en de nieuwe bestuursleden Rian van de Sande en Gerard van Dijk werden welkom geheten. Zij vielen wel met hun neus in de boter, want het belangrijkste onderwerp van de vergadering was de enkele dagen eerder ontvangen brief van NBD Biblion waarin ons werd medegedeeld dat onze vereniging met ingang van 2017 geen subsidie meer van NBD Biblion zal ontvangen. Onze penningmeester had hier al een beetje rekening mee gehouden zodat hij al aan een alternatieve begroting had gewerkt. Deze begroting zal met de leden worden besproken op een ingelaste korte ledenvergadering voorafgaande aan onze herfstige winterlunch op 1 december. Deze bijeenkomst begint nu om 11.30 uur.


De Algemene Ledenvergadering van dinsdag 11 oktober 2016
Op deze mooie maar wel wat koele dinsdag hadden vijftig leden van de vereniging en vier begeleiders de weg naar de Soete Suikerbol in Pijnacker weten te vinden. De leden met een jeugdbibliotheekverleden vonden zich vanzelfsprekend meteen thuis in deze herinnering aan W.G. van der Hulst, maar ook de overige leden voelden zich welkom in dit rustiek ingerichte pannenkoekenrestaurant waar ook (zo bleek uit het bord bij de ingang) andere etenswaren gereserveerd worden. Wij kwamen natuurlijk voor die andere etenswaren. Het bescheiden soepje smaakte goed, de broodjes waren smakelijk (en er waren er meer dan genoeg) en de koffie. thee, melk, karnemelk en jus werden door het vriendelijke personeel in de juiste koppen en glazen geschonken. Tussendoor was er natuurlijk weer gelegenheid om elkaar op de hoogte te brengen van het wel en wee van de laatste maanden en de gebeurtenissen met kleinkinderen en andere familieleden.

Maar dit was geen pure gezelliheidsbijeenkomst, maar onze jaarlijkse algemene ledenvergadering. Men had de vergaderstukken ontvangen per mail of per post en voorzitter Arie Versloot opende de vergadering bijna op het voorziene uur van kwart over twee. Nu zou een onbekende mogelijk verwachten dat de spanning te snijden zou zijn, maar de SLBO-leden weten wel beter. Meestal gaat het bij onze vergaderingen om hamerstukken die door de voorzitter en de overige bestuursleden in een hoog tempo worden behandeld. Enige tijd nam de informatie van de penningmeester over het krimpen van de bijdrage van NBD Biblion. De verandering in de economische positie van NBD Biblion uit zich o.a. in het afschaffen van het kerstpakket en dat geldt ook voor het pakket (bon en krans) dat aan onze leden werd gegeven. Veel meer over het wel en wee van onze vroegere werkgever vernamen wij later van de gastspreker van deze bijeenkomst, René Leermakers. Het andere agendapunt dat enige tijd in beslag nam was het statutair aftreden van twee bestuursleden en het kiezen van twee opvolgers. Voor de eerste keer traden twee van onze bestuursleden van het eerste uur af: Mieke van den Besselaar en Aad Blom. Volgens de statuten waren zij niet herkiesbaar. Er hadden zich drie kandidaten voor het bestuur gemeld. Een van hen, Paul van Riet, had aangegeven dat hij in zo'n geval zijn kandidatuur best wilde opschuiven naar 2017. Zonder afkeurende geluiden werden dus Rian van der Sande en Gerard van Dijk bij stilzwijgende acclamatie benoemd in het bestuur. Zij zullen hun bestuurlijke werkzaamheden aanvangen bij de eerstvolgende bestuursvergadering op 31 oktober. Daarna werd er nog gesproken over de komende winterlunch die ook wel kerstlunch wordt genoemd, waarbij duidelijk werd dat dit jaar deze lunch noch in de winter noch in de kerstperiode zal georganiseerd worden, maar al op 1 december. De voorzitter, die de gastspreker al achter in de zaal had gesignaleerd, sloot de vergadering op het voorziene uur. Zonder hamer deze keer want die had niemand meegenomen.

Gastspreker René Leermakers, die sinds augustsus 2015 directeur is van NBD Biblion, moest zich eerst bezig houden met een probleem dat bij alle sprekers die zich visueel willen ondersteunen bekend is: de meegenomen laptop is nooit direct compatibel met de aanwezige beamer. Maar met hulp van Chris Duijndam en de kok/alleskunner van de Soete Suikerbol paste het na tien minuten perfect. In een duidelijk en helder betoog voerde de spreker ons langs de problemen die hij tegen was gekomen, de vele (meestal negatieve) invloeden van buiten maar vooral met de gekozen oplossingen waarin de suggesties van de werknemers duidelijk serieus worden genomen. Het werd ons duidelijk, dat NBD Biblion nieuwe richtingen inslaat in een ander tempo dan voorheen en met een hedendaagse markt- en klantgerichte aanpak. Dat heeft helaas ook banen gekost al is op het internet duidelijk te vinden dat er voor nieuwe functies ook nieuwe mensen gezocht worden. Na de beantwoording van vele vragen bleef er bij een deel van de aanwezigen wel de verzuchting over "blij dat ik met pensioen ben". In ieder geval waren wij weer helemaal bijgepraat over wat er allemaal bij de vroegere werkgever aan de hand is.

Traditioneel werd de bijeenkomst afgesloten met een drankje en nog veel gepraat. Het was al ver na vijf uur toen de laatste SLBO-ers de Soete Suikerbol verlieten om zich in het spitsuurverkeer te begeven. En ook daar hebben de meesten van ons tegenwoordig geen last meer van. Zoals gebruikelijk staan de foto's in het foto-album.

W.-


Maartje Haasbeek overleden op 9 juli 2016.
Als je van iemand dacht dat zij nog jarenlang in ons midden zou zijn, blijmoedig, positief en praktisch eeuwigdurend de strijd tegen ziekte en ongemak voortzettend, dan was het Maartje Haasbeek wel. Wanneer je haar belde ging het altijd stukken beter dan eerst, zouden er nieuwe behandelingen komen, die ongetwijfeld verbetering gingen brengen en moesten we nodig weer eens bijpraten.

Bij de oprichting van de NBD in 1970 was de Bibliotheekboekhandel Haasbeek al sinds jaar en dag een belangrijke speler op het terrein van ¨gereedgemaakte¨ boeken voor openbare bibliotheken. De eerste twintig jaar bleef dat zo. De NBD kreeg langzamerhand de meeste OB-en in Nederland als klant voor het nieuwe boekenaanbod maar Haasbeek was sterk in het leveren van reeds eerder aangeboden titels, die de NBD in die tijd niet na-leverde. Bovendien was toen de heersende leer, dat een bibliotheek eigenlijk pas een titel in de collectie mocht opnemen als er een aanschafbeoordeling was verschenen en de titel op de juiste wijze was beschreven. Gaandeweg veranderde die opvatting. Bibliotheken vroegen na-levering van reeds eerder aangeboden titels en het werd (heel voorzichtig) mogelijk veelgevraagde nieuwe titels al te leveren vóórdat de doordachte en verantwoorde titelbeschrijving en beoordeling helemaal af was. Ook was de NBD in de positie te investeren in automatisering. Voor een kleiner bedrijf als Bibliotheekboekhandel Haasbeek was dit veel lastiger. De verlangens van de bibliotheken daarentegen werden op dit gebied steeds omvangrijker.

Om een lang verhaal kort te maken, in 1989 nam de Stichting NBD de Bibliotheekboekhandel Haasbeek over. Een ingewikkelde overgangsperiode volgde waarin zowel de automatiserings-systemen van beide bedrijven gelijkgetrokken moesten worden als de cultuurverschillen zo goed mogelijk gladgestreken. De NBD probeerde voor zoveel mogelijk werknemers uit Alphen een plek te vinden in Leidschendam, maar het was onvermijdelijk dat er ook ontslagen moesten worden aangevraagd. En dat is een akelig proces.

Maartje werd het grote voorbeeld van voortreffelijk geslaagde integratie! Het zal voor haar zeker niet meegevallen zijn om een eigen bedrijf met hechte onderlinge binding op te geven en zich aan te passen in een veel groter en ook wel formeler en dwingender geheel. Met verbazing en bewondering heb ik toegekeken, hoe haar dat gelukt is. Hoe Maartje een belangrijke en onmisbare eigen positie veroverde in een heel anders gestructureerd bedrijf. Van de Bibliotheekboekhandel Haasbeek in het algemeen en van Maartje in het bijzonder leerden wij bij de NBD hoe je de omgang met de klanten toch een persoonlijk cachet kunt proberen te geven al gaat de communicatie in hoofdzaak via dozen, facturen en de giro. Maartje ging volop deel uitmaken van het sociale leven bij de NBD en hield ook na haar uittreding (als ik mij goed herinner wat nà haar 65ste verjaardag! ) allerlei contacten aan.

Omdat ze naar eigen zeggen al op vierjarige leeftijd aan het werk werd gezet in de boekhandel van haar ouders, hebben wij op een zelden voorkomend moment reeds haar 50-jarig jubileum in het boekenvak kunnen vieren. Het spijt mij enorm dat we nu allemaal haar negentig of honderdjarig jubileum zullen missen. Voor haar kinderen en kleinkinderen is het verlies echter des te groter, omdat er uit hun dagelijkse omgeving een heel bijzondere persoonlijkheid is verdwenen.

Aart Blom

Het laatste woord: Steef Stalenhoef overleden.
Op 3 juli bedankte Steef Stalenhoef in zijn blog iedereen die de laatste jaren aandacht aan hem geschonken had. Het was zijn laatste blog en hij wist dat. Een paar dagen later is hij overleden aan de gevolgen van de spierziekte ALS. Ruim vijf jaar geleden werd de ziekte bij hem vastgesteld. Aan die ziekte is niet veel te doen. De mogelijkheden van het lichaam worden langzaam maar onherroepelijk kleiner. In de artikelen van zijn blog kunnen we die krimpende mogelijkheden in Steefs leven nalezen. Aan het eind voelde hij zich een gevangene in zijn eigen lichaam. Communictie, juist een van Steefs sterkste punten, werd vrijwel onmogelijk, zeker toen het spreken niet meer ging. Uit de blogs spreekt echter nog iets anders. Steef was van nature een optimist. Ook in de situaties waarin het steeds minder ging kwam dat aangeboren optimisme naar voren. Het is te verwoorden als kijk wat er nog wel gaat en maak daar het beste van.

De optimistische instelling was een van de redenen waardoor het tussen Steef en mij altijd zo goed ging in de tien jaren waarin wij bij NBLC en NBD hebben samengewerkt. Wij dachten en handelden vaak in de zelfde richting. In de eerste plaats waren wij beiden geen bibliothecaris: wij kwamen uit het bedrijfsleven. Maar misschien waren bepaalde overeenkomsten in ons verleden nog belangrijker. Hij was vier jaar ouder dan ik, maar wij hadden onze jeugd in dezelfde buurt in Amsterdam beleefd. Als kind zong hij in het kerkkoor van dezelfde kerk als waar ik een paar keer met het jongenskoor van de muziekschool van het conservatorium gezongen heb in de Mattheus- en Johannes Passion. Later woonde hij op de Ceintuurbaan vlak bij de plaats waar ik als klaar-over medescholieren hielp om de straat over te steken op weg naar school. En nog later werkte hij bij een bedrijf in dezelfde straat als waar mijn vriendin woonde.

Steef kwam in 1980 bij het NBLC als adviseur microvormen. Al een paar maanden later werd hij benoemd tot hoofd van de dienst Audiovisuele media en daardoor mijn hoofd van dienst. Samen hebben we o.a. de CD bij de bibliotheken geïntroduceerd. Steef had wel een probleem: hij vond het schrijven van rapporten e.d. moeilijk. Ik ben dan ook meerdere keren in stilte actief geweest als zijn ghostwriter. Hij was daar dankbaar voor, maar het ergerde hem ook dat hij zoveel moeite had met het schriftelijk verwoorden van wat hij dacht en voelde. Later is hij daarom cursussen gaan volgen in creatief schrijven. Uit de boeiende stukken op zijn blog blijkt dat die lessen heel succesvol zijn geweest.

Na zo'n vijf jaar deed Steef iets ongehoords. Hij deed iets dat volgens mij niemand anders ooit heeft gedaan. Hij ging weg bij het NBLC en werd hoofd van de afdeling Beeld en Geluid van de NBD. In die jaren waren NBLC en NBD wel twee samenwerkende en op elkaar aangewezen bedrijven, maar het waren nadrukkelijk ook twee aparte bedrijven. Voor de samenwerking van Steef en mij maakte het niet veel uit. De introductie van de CD vond nu ook door de NBD plaats en dat betekende in de praktijk dat er een op de basiscatalogus van het NBLC gebaseerde startcollectie bij de NBD in de AVM-ruimte stond opgesteld. Bibliotheken die wilden starten met de CD of die hun collectie wilden aanvullen meldden zich meestal op woensdag in Leidschendam waar ze werden voorgelicht door Steef en mij samen. Het waren jaren van groei en enthousiasme. In 1990 vertrok Steef nogal plotseling bij de NBD. Hij was door het Japanse bedrijf waar hij werkte voordat hij bij het NBLC kwam,Fuji, gevraagd om een hun nieuwe verkoopkantoor in Nederland te leiden.

In de daarop volgende decennia kwamen Steef en ik elkaar zo nu en dan tegen. Meestal was dat bij een jubileum of afscheid en soms op een beurs. Het opvallende was dan dat ons gesprek gewoon doorging waar het een paar jaar tevoren was afgebroken. De laatste keer dat dat gebeurde was op 6 oktober 2010 in Leidschendam. Om het 40-jarig bestaan van de NBD naar voren te brengen had de SLBO een paar sprekers uitgenodigd om iets te vertellen over hun (vroege) ervaringen bij en met de NBD. Zowel Steef als ik behoorden tot de sprekers, evenals Maartje Haasbeek. Dat we elkaar na het officiële gedeelte weer van alles moesten vertellen spreekt vanzelf. We hadden er geen vermoeden van dat het ons laatste gesprek zou zijn. Korte tijd later werd bij Steef zijn ziekte vastgesteld.

Voorheen had ik vaak de neiging om aan het eind van een discussie of gesprek nog iets toe te voegen, het laatste woord. Dat werd mij niet altijd in dank afgenomen. Zo opent Steefs laatste blog. Het is een blog die hij niet meer kon uitspreken. Toch hoor ik zijn stem in mijn hoofd wanneer ik de tekst lees. Ook nu had hij het laatste woord. Het allerlaatste.
Wolter van der Zwaan.

Niet ver en toch mooi
Woensdagochtend 20 april was het weer zover. Tegen 10 uur verzamelden zich een groep SLBO-ers rond een bus van de firma Brouwers Tours op het parkeerterrein van Leidsenhage tegenover het politiebureau. Voor de meesten was het een inmiddels bekend ritueel, maar ook vandaag waren er een paar leden die voor de eerste keer een SLBO-vooraarsexcursie (ook bekend als dagje uit) zouden meemaken. Omdat er een paar deelnemers waren die zich nog niet bij de reisleiding hadden gemeld werd er even gewacht, maar om kwart over tien was het zover: iedereen was er en de bus kon vertrekken. De bus was niet vol ondanks dat het reisgezelschap uit bijna 70 deelnemers bestond. De reden was duidelijk: nogal wat leden hadden aangegeven dat zij op eigen gelegenheid rechtstreeks naar het eerste reisdoel, het Rock Art Museum in Hoek van Holland, zouden komen omdat dat (veel) dichter bij hun huisadres lag dan het parkeerterrein in Leidschendam. Even voor 11 reed de bus de Zekkenstraat op het industrieterrein van Hoek van Holland in. De eerste handeling na het uitstappen van de bus was voor de meeste deelnemers het poseren voor een nostalgieke foto voor de deur van het popmuseum. Pas toen kon men naar binnen voor een kop koffie met een koek. Onder leiding van drie rondleiders (waarbij ons lid Paul van Riet) werden we door het museum gevoerd. Nostalgie stond voor de meesten centraal, want veel van de tentoongestelde muzikale zaken maakten herinneringen los. De herbouwde Hilversumse studio van Radio Veronica herinnerden mij aan mijn werk in de jaren voordat ik bij het NBLC terecht kwam, net zoals de toonbankplatenafspeelbar van het type waaraan ik ooit gewerkt heb. Anderen (de echte Hagenezen) haalden herinneringen op aan dansen in de Marathon, aan de vele Haagse bands uit de jaren '60 en '70en aan het scheuren op een echte (ook aanwezige) Puch. Net als de meeste andere musea kan het popmuseum maar een klein deel tonen van de eigen collectie, maar dit deel was al best ons bezoek waard. Veel deelnemers namen zich dan ook voor om nog eens terug te komen om in alle rust het lawaai van de oude hits te ondergaan.

Het volgende reisdoel lag hemelsbreed nog geen kilometer van het museum verwijderd, maar om er te komen moest de spoorbaan twee keer worden overgestoken en werden er heel wat bochten gemaakt. Dat tweede reisdoel was het aan de Nieuwe Waterweg gelegen restaurant van hotel Unicum. In dit zogenaamde Expo Paviljoen werd onze lunch geserveerd. Die lunch opende zoals te verwachten was met soep. Het brood, het beleg, de kroket en de koffie en thee vielen letterlijk in de smaak. Toch gingen veel deelnemers al voor het vertrekuur naar buiten. Misschien kwam het door de nabijheid van de kassen van het Westland, maar de (vanzelfsprekend op een Voorjaarsexcursie van de SLBO) stralend schijnende zon die door het deels glazen dak van het restaurant op de eettafels en de etenden viel deed de temperatuur zoveel stijgen dat we concludeerden dat tomaten het er erg goed zouden doen. In de wind aan de Waterweg vond men afkoeling. Wat wel opviel was dat de aangekondigde wijde blik op de voorbij varende schepen niets opleverde omdat er geen schepen voorbij voeren.

Bijna een half uur voor het voorziene vertrekuur van het restaurant startte chauffeur Sjoerd de moter van de bus om ons via een omweg te vervoeren naar het derde reisdoel van de dag: het Keringhuis aan de Maeslantkeringweg. Ook dit reisdoel lag aan de Nieuwe Waterweg, wat natuurlijk vanzelfsprekend is voor een waterkering die de Nieuwe Waterweg moet afsluiten wanneer wind, vloed en heel veel water zorgen voor een noodsituatie die het hoofd geboden moet worden. Uit de foto's die dit verslag begeleiden kunt u opmaken, dat die kering op z'n zachtst gezegd indrukwekkend is. Nogal wat deelnemers aan onze reis hadden er geen flauw idee van wat ze zich moesten voorstellen bij dit programmapunt, maar dat veranderde snel. Het visuele spel van de spanten van de sluitdeur aan onze kant van de Nieuwe Waterweg werd bovendien nog eens extra geaccentueerd door de stellages van de schilders die bezig waren om met rollers het wit van de spanten nog witter te maken. Als afsluiting van deze les in Nederlandse waterbouwkunde kregen we in het museum ook nog te zien wat er zou gebeuren wanneer er bij de stijgende zeespiegel geen permanent onderhoud aan de dijken en de andere waterkerende kunstwerken zoals de Maeslantkering zou worden gepleegd.

Om even voor half zes zaten we weer in de bus en deed chauffeur Sjoerd zijn uiterste best om de aangegeven files te omzeilen. Dat lukte goed, want precies op tijd arriveerden we bij het mooi aan het water gelegen restaurant De Bergsche Plas in Bergschenhoek. Tussen het parkeerterrein waar we uit de bus stapten en het restaurant was wel een brede strook grond vol zandbergen, aardehopen en stapels stenen, maar het pad slingerde vakkundig tussen deze uitingen van herconstruering van het landschap aan de plas door. Het diner opende met soep, maar dat viel te verwachten. Deze tweede soep van de dag was het begin van een echte SLBO-excursiemaaltijd met voor de meesten een schnitzel, frites, wat groente en ijs toe. Zoals altijd bij onze vereniging was het niet het eten wat de sfeer maakte, maar het permanente gesprek over kleinkinderen, ziekteverschijnselen, vakantieplannen en toch ook wel het weer. Met dat weer zat het ook dit jaar weer goed. We vonden het wel een beetje koud zo nu en dan, maar inmiddels is ons wel duidelijk geworden dat het eind april 2016 nog veel kouder zou worden. We hadden weer de mooiste dag van de week! Het eten smaakte en de koffie die velen van ons nog bestelden vlak voor het vertrek smaakte ook best, al moest ze wel erg heet worden gedronken. De terugreis naar Leidsenhage verliep zonder problemen. Na het uitstappen werden er weer handen geschud, dankwoorden gesproken en afscheid genomen van de medereizigers en de chauffeur. Ook onze achste voorjaarsexcursie was een succes geweest en tevens was bewezen dat je niet ver weg hoeft te gaan om interessante zaken te ontdekken.
WZ




In memoriam Peter van Hoek
Op 11 februari 2016 is Peter van Hoek overleden.
Peter kwam op 18 november 1981 in dienst bij de NBD.
Sindsdien kende iedereen Peter en Peter kende al zijn collega´s bij naam.

Peter, voor velen van ons de oud-collega die werkzaam was op de Afdeling Automatisering van NBD Biblion. Peter is in september 2015 60 jaar geworden. Daarvoor was hij al enkele maanden ziek thuis. Ongeneeslijk ziek, zo vernamen we. En dan toch komt het bericht van zijn overlijden onverwacht.

Hoe herinner ik me Peter? Peter stond bekend als een heel vriendelijke man. Altijd pretlichtjes in zijn ogen, ook al was het onderwerp van het contact zakelijk van aard. Het was ook Peter, die altijd present was bij de borrel die we jaarlijks hadden vanuit de SLBO met de medewerkers van NBD Biblion. Dan leek het alsof we de draad zo weer oppakten en de gesprekken varieerden van serieus tot lachsalvo´s.

Het was ook Peter, die lid was van de eerste Ondernemingsraad. In die tijd een nieuw fenomeen bij de NBD. Bij 100 werknemers in vaste dienst was het volgens de wet verplicht een Ondernemingsraad op te richten. Natuurlijk was Peter daar actief.

Peter: een vriendelijke man met warme belangstelling voor zijn collega´s.
Dat bleek ook uit de grote belangstelling bij de crematieplechtigheid op 17 februari. Wat ons allen in Peter trof was zijn belangstelling voor zijn medemens, tot het laatste toe.
Hij liet ons een afscheidskaart na, we ontvingen een foto van een zwaaiende Peter, boven, tussen de kantelen van een kasteel met als tekst:

BEDANKT DAT JULLIE GEKOMEN ZIJN.
IK WILDE JULLIE ZELF NOG EVEN GEDAG ZWAAIEN.
HET GA JULLIE GOED.
VEEL LIEFS, PETER VAN HOEK

Nettie Moors


Dries de Groot overleden
Met vertraging kwam onze vereniging ter ore, dat Dries de Groot, die van 1 januari 1986 tot zijn 65ste verjaardag (op 14 april 1996) bij de NBD in Leidschendam portier is geweest, verleden jaar is overleden en wel op 18 april 2015. Reeds bij oprichting van de Vereniging Senioren Landelijke Bibliotheek Organisaties vernamen wij, dat hij geen lid wilde worden vanwege zijn slechte gezondheid. Degenen, die in Leidschendam hebben gewerkt zullen zich herinneren, dat de NBD over een gezellig groepje portiers beschikte. Enerzijds zaten zij heel alleen in hun portiersloge maar iedereen kwam bij hen langs. Dat waren niet alleen de eigen medewerkers maar ook de talloze chauffeurs en anderen, die frequent aan de Veursestraatweg kwamen om goederen af te leveren of diensten te verrichten.

Omdat er vóór ieder ander die binnenkwam al een portier moest zijn en omdat de portier elke dag ook de laatst vertrekkende medewerker was, had de NBD daarvoor steeds twee functionarissen nodig. Zij deden elk zo´n 60% van een normale werkdag dienst. Er waren weinig of geen problemen met de portiersdienst, die het moest hebben van altijd sluitende en kloppende onderlinge afspraken. De ingang mocht nooit opeens een dagdeel onbezet blijven. Hoewel de portiers slechts bij de overgang van het werk contact met elkaar hadden, kon je spreken van een hecht en goed samenwerkend groepje, dat er altijd voor zorgde dat er geen gaten vielen en als het nodig was bleef wachten op vertraagde vrachtwagens of andere van het schema afwijkende gebeurtenissen. Soms was het nodig dat het gebouw toch toegankelijk bleef. Op de feestelijke viering van de 65ste verjaardag van Dries in het Green Park Hotel waren heel wat NBD-ers aanwezig. Menigeen zal zich Dries de Groot herinneren als een toegewijde en onmisbare schakel in het vlotte functioneren van het bedrijf en als een stabiele factor in het altijd gezellige groepje portiers, die iedereen kenden.
AB


Tussen zon en regen
Het paard van Sinterklaas was met zijn vaste berijder nauwelijks het land uit of op 8 december keken zo'n 22 SLBO-leden naar een paar honderd zeepaardjes en zeeveulens. Het was de kleinste van de twee groepen SLBO-ers die op deze dag in de buurt van het Scheveningse strand het cultuurgedeelte van de jaarlijkse kerstlunch kwamen genieten. De zeepaardjes waren te zien in Sea Life net als piranhas, bont gekleurde tropische vissen, roggen, otters, pinguins en kwallen, veel kwallen. Flitslicht is verboden binnen de muren van het zeemuseum want daar raken de vaste bewoners door in de stress en dat is iets dat menig bekende Nederlander bekend zal voorkomen. De grootste groep oud-collega's was een paar honderd meter verder aan het kijken naar namaakskeletten, stevige paarden en beelden van gips en beton. Zij waren te gast in het museum Beelden aan Zee. Daar mocht wel geflitst worden en dat deed Chris dan ook met het van hem bekende enthousiastme.

Tegen één uur kwamen beide groepen samen in het Badhotel. Daar waren ook al wat SLBO-leden aanwezig die op deze stralende decembermorgen geen cultuur hadden opgesnoven. In totaal genoten 77 leden en 10 begeleiders van de in het hotel geserveerde lunch. 6 leden namen voor de eerste keer deel aan een SLBO-activiteit. Het aantal van 87 deelnemers aan een SLBO-activiteit was wel een record. Er werd gegeten en gepraat (soms met volle mond). De gespreksonderwerpen waren niet anders dan bij de vorige bijeenkomsten van de SLBO: voornamelijk kleinkinderen en gezondheid. De lunch smaakte gewoon goed en rond half drie vertrok iedereen weer, de leden voorzien van de traditionele kerstkrans uit Leidschendam. Het weer was inmiddels wel veranderd. De regen kwam in zware buivorm horizontaal voorbij. Dat hoort ook zo wanneer je vlak bij het strand bent.


Bij het overlijden van Dirk Grutterink (1941-2015)
Op 15 juli 2015 is ons lid Dirk Grutterink overleden. Dirk kwam in de tachtiger jaren als uitzendkracht bij de toenmalige NBD binnen en ging werken bij de voorraadafdeling, die niet lang daarvoor van start was gegaan en - wat administratieve procedures betrof - nog enigszins in een experimenteel stadium verkeerde. Hij had in Leiden gestudeerd, was in zijn studierichting op academisch niveau werkzaam geweest en dus niet iemand, die je onmiddellijk verwachtte als uitzendkracht aan te treffen. Voor zover wij dat vanuit het bedrijf konden overzien, had hij kennelijk behoefte even een pauze te nemen en zich te beraden op de voor hem liggende toekomst.

Op twee manieren viel hij nogal op: als afgestudeerde Leienaar paste hij niet helemaal in de positie waarin hij binnen het bedrijf verkeerde. De collega´s waren niet gewend aan zulke types. Ten tweede stelde hij bij voortduring heel precieze vragen: waar komen de gegevens, die ik in handen krijg vandaan?, waar gaan ze naar toe?, waarom gaan ze daar naar toe?, wat er wordt er dan mee gedaan?. Dit in tegenstelling tot velen, die geheel tevreden waren met het bericht dat iets gebeurde omdat het altijd zo gebeurd was.

Ben Evertse (inmiddels ook al overleden), die de leiding had over de voorraadafdeling kon directeur worden van de Bibliotheek in Wageningen en verliet het bedrijf voordat wij een ervaren boekenman of -vrouw in zijn plaats hadden kunnen aantrekken. Dirk, die totaal geen ervaring had in het boekenvak, heeft ons toen een aantal maanden gered op basis van zijn kritische precisie. Voortdurend vragen waarom? waarom?. Later zouden sommigen daar best veel problemen mee krijgen, maar het is heel nuttig voor een bedrijf een enkeling in huis te hebben, die zich niet neerlegt bij de gedachte, dat iets altijd al zo gebeurd is.

Met dezelfde detailkritische en ver vooruitziende blik bracht Dirk, die uiteindelijk tot zijn pensioen bij de NBD en later NBD Biblion gebleven is, collega´s en superieuren soms tot razernij en wanhoop. In mijn optiek heeft hij desalniettemin veel goed werk verricht, met name bij het testen van computerprogrammatuur door zich voortdurend af te vragen welke zelden voorkomende samenloop van omstandigheden in later stadium tot ernstige problemen zou kunnen leiden en waar je dus nu al iets aan moest doen. Het behoeft geen toelichting dat er dan wel eens verschil van mening ontstond, of die problemen zich werkelijk dramatisch zouden kunnen ontwikkelen als die zeldzame samenloop zich echt zou gaan voordoen.

In mijn ogen heeft Dirk - geheel op zijn eigen manier - een fundamentele bijdrage geleverd in het groeipad van de toenmalige NBD en later NBD Biblion. Hij is veel te vroeg overleden maar heeft in elk geval door zijn precisie en inzet duidelijke en niet snel te vergeten sporen achtergelaten. Ik hoop, dat dit Jill, de kinderen en zijn familieleden tot troost zal strekken bij het overlijden van iemand, van wie iedereen dacht, dat hij nog een ruim aantal gezonde jaren voor zich zou hebben. Jammer, jammer.

Aart Blom


Nieuwe directeur
De nieuwe directeur van NBD Biblion is René Leermakers. Hij treedt in dienst op 17 augustus. Hij is opgeleid tot docent Nederlands maar ging al snel werken in het bedrijfsleven waar hij directiefuncties had bij o.a. Tros-Audax Media en Reed Business Information. In 2010 ging hij werken in de publieke sector bij Atrecht Geestelijke Gezondheidszorg. Hij werd daar directeur van een van de divisies.

Leesbevordering heeft hem steeds geïnteresseerd en dat was een van de redenen waarom hij heeft gesolliciteerd bij NBD Biblion. Vanzelfsprekend heeft hij ook goed gekeken naar het bedrijf. Een prachtig bedrijf met enthousiaste medewerkers is zijn conclusie. Voor hen die nader kennis willen maken met de nieuwe NBD Biblion directeur is er een probaat hedendaags middel: René Leermakers heeft een blog.

Oude directeur
Wat is oud? Vrijwel alle leden van de SLBO zijn ouder dan de nu oude directeur van NBD Biblion. Op donderdag 28 mei 2015 nam het SLBO-bestuur op min of meer officiële manier afscheid van Henk Das in de overtuiging dat deze oude directeur binnenkort welkom geheten zal kunnen worden als nieuw lid van de vereniging.

Voorafgaand aan de bestuursvergadering in de op een blauw aquarium lijkende vergaderzaal bij NBD Biblion werden er bijna een uur herinneringen opgehaald uit het gezamenlijke verleden. Toch werd er ook wel een beetje gediscussieerd over het heden en over de nabije toekomst. Het was een heel plezierige bijeenkomst zoals wij dij de SLBO gewend zijn.



Ridder
Onze vereniging is een ridder rijker. Op 24 april werd ons lid en oud-collega Lourina de Voogd koninklijk onderscheiden. Zij is nu ridder in de Orde van Oranje Nassau. Lourina heeft zich vele jaren met grote overtuiging en kracht ingezet voor de integratie van nieuwkomers en voor het wegwerken van hun taalachterstand, met nog bijzondere aandacht voor de positie van de vrouwen in deze groepen waarvoor de kansen nog aanmerkelijk anders zijn. Haar inzet voor met name deze groep was groot en vond voor een belangrijk deel óók als nevenactiviteit (dus buiten werktijd) plaats. Dat laatste vooral in haar eigen woonplaats Utrecht, waar zij betrokken was bij diverse projecten gericht op vrouwen en hun participatie in de samenleving.

Tijdens haar laatste werkzame jaren heeft Lourina zich sterk gemaakt voor de laaggeletterden, om te voorkomen dat deze groep tussen wal en schip zou vallen. Deze activiteit richt zich onder de naam Leven Lang Leren op alle volwassenen van 16-88 jaar en waarborgt de leerfunctie van openbare bibliotheken. Leven Lang Leren focust op de aanpak van laaggeletterdheid. Momenteel zijn er in Nederland 1,5 miljoen laaggeletterden, waarvan 1 miljoen autochtone en 500.000 allochtone burgers. De laaggeletterde groep bestaat vooral uit laagopgeleide volwassenen (vrouwen, werklozen en ouderen) en inburgeraars.

Tenslotte heeft Lourina zich sterk gemaakt voor toepassingen en werkwijzen die de basisvaardigheden van volwassenen kunnen vergroten. Naast lezen en rekenen gaat het hierbij ook over digitale basisvaardigheden die in onze samenleving essentieel zijn om in de maatschappij te kunnen participeren.


Winterlunch 2014
77 deelnemers aan de winterlunch 2014 van de SLBO verzamelden zich op dinsdag 9 december rond 11 uur voor de hekken van het Vredespaleis in Den Haag. Nog buiten de hekken maakte Chris Duijndam zijn eerste foto's. Het waren ook zijn laatste want tot Chris's frustratie mocht er noch in de tuin noch in het paleis gefotografeerd worden. Een voor een werden onze leden bekeken door de strenge poortwachters, lieten hun identiteisbewijs zien en passeerden de metaaldetectiepoortjes. De meesten moesten twee keer door de poortjes, want je vergeet gauw, dat er nog sleutels in je jaszak zitten of dat jouw broek op je heupen blijft zitten door een riem met een metalen gesp. Na een korte wandeling door de voortuin, waar net de kerstboom werd opgetuigd, werd de trap naar de ingang van het paleis beklommen. Binnen het paleis werd de garderobe gevonden en kon men in de hal een kopje koffie drinken en aan een speciaal vredespaleiskoekje knabbelen.

De organisatoren ontdekten ondertussen wie de ontbrekende 80e deelnemer was. Frans v.d. Berg stond weliswaar niet op de deelnemerslijst, maar die was tijdens zijn ontbijt nog opgebeld met de mededeling dat hij als de nr. 1 van de wachtlijst, wanneer hij vlug zou voortmaken, nog mee zou mogen doen als 80e deelnemer omdat er op het laatste moment nog een andere deelnemer was afgevallen. Om even over 11 had Frans zich nog een beetje buiten adem bij de deelnemers gevoegd. Maar de organisatoren hadden nog een naamkaartje over. En wat voor een naamkaartje: Bart Dingemans. Bart was de jurist van het NBLC en van de WOB en juist hij zou een bezoek aan het juridische walhalla toch niet aan zich voorbij laten gaan? Maar Bart woont in de Betuwe en er waren een paar vertragingen op het spoor, dus namen de organisatoren aan dat Bart nog wel op zou duiken.

Tegen twaalf uur nodigde de directeur-bibliothecaris van het Vredespaleis, Jeroen Vervliet, ons uit om hem te volgen naar de oude bibliotheek. Dat was een sfeervolle ruimte waar iedere oud-bibliotheekmedewerker zich meteen thuis kon voelen. Jeroen Vervliet bleek een uitstekende spreker te zijn. Enthousiast en humorvol vertelde hij over de geschiedenis van de bibliotheek binnen het ruime kader van het Vredespaleis. Daarna nam hij ons mee naar de nieuwe bibliotheek: een moderne uitbouw waar meer dan een miljoen boeken over juridische onderwerpen staan en waar op het moment dat wij er waren zeken vijftig studenten bezig waren met het bestuderen van een fragment van die boekenschat.

De directeur-bibliothecaris leverde ons af bij het Refectorium. Die deftige naam stond voor de lunchruimte op de benedeverdieping van het gebouw. We kregen soep en broodjes. Chris Duijndam was inmiddels van de schrik bekomen en hij vond het best wel eens aardig om te kunnen eten zonder iedereen te hoeven fotograferen. De organisatoren moesten constateren, dat twee nog niet eerder gesignaleerde deelnemers zich bij de etenden hadden geschaard. Die deelnemers komen vrijwel altijd te laat dus daar had men zich geen zorgen over gemaakt, maar waar bleef Bart? Ook toen de grote groep werd opgedeeld in groepjes van ongeveer 20 voor de rondleiding was Bart er nog niet. De rondleiding bracht de deelnemers langs de enorme en zware siervaas die de initiatiefnemer voor de vredesconferenties, tsaar Nicolaas II, had geschonken. Later zagen we ook nog zijn portret in de kleine rechtzaal. Tijdens onze wandeling rondom de binnentuin kwamen we langs borstbeelden, andere beelden, wandschilderingen en meer bric-à-brac met een historische betekenis. Tenslotte mochten we gaan zitten op de stoelen in de grote rechtzaal waar de wijze rechters hun adviezen geven en hun uitspraken doen in de geschillen tussen landen.

Het laatste onderdeel van onze decemberlunch was weer traditioneel: de uitreiking van de kerstkrans en van een cadeaubon van NBD Biblion. De niet aanwezige leden hebben die bon per post toegezonden gekregen. Bij die laatsten was ook Bart Dingemans. We hebben Bart die dinsdag niet gezien in het Vredespaleis. Toch was Bart er wel. Op woensdag 10 december even voor 11 uur meldde Bart zich bij de poortwachters van het paleis. Hij vroeg zich wel af waar de andere 79 deelnemers aan de decemberlunch waren. De poortwachters maakten Bart duidelijk, dat die al een dag eerder door de veiligheidssluis waren gegaan. Bart ontdekte, dat hij het verkeerd in zijn agenda had gezet. Maar misschien had dat wel te maken met een onbewuste schroom. Laten we het maar (juris)prudentie noemen.
WZ.-


De opening van het nieuwe gebouw van NBD-Biblion in Zoetermeer
Op vrijdagmiddag 27 juni 2014 heeft de officiële opening van de nieuwe vestiging van NBD-Biblion aan de Huygensstraat nummer 1 te Zoetermeer (voor navigatiesystemen: Olof Palmelaan 19) plaatsgevonden. Natuurlijk waren de afnemers van het bedrijf de voornaamste categorie genodigden maar er waren ook bestuursleden, oud bestuursleden, een kleine selectie van inmiddels gepensioneerde werknemers en vertegenwoordigers van de gemeente, het architectenbureau, de aannemers en ongetwijfeld nog anderen. Ondanks de grote toestroom van belangstellenden bood het terrein meer dan genoeg parkeermogelijkheden. De medewerkers stallen hun voertuigen op het dak, rond het gebouw blijven dan ruimschoots plekken over voor grote aantallen bezoekers. Vlakbij het eindpunt van Randstadrail 4 gelegen (Javalaan) is het gebouw overigens ook met hoge frequentie makkelijk bereikbaar vanaf Den Haag Centraal in 32 minuten.

LIAG Architecten en bouwadviseurs ontwierpen een kleurrijk gebouw, dat aan de buitenzijde meteen opvalt door het gebruik van een waaier aan vrolijke tinten. Volgens de website van het architectenbureau doet de combinatie van kleuren en vormgeving denken aan boekruggen. De toelichting van architect en aannemer (Heembouw te Roelofarendsveen) geeft verder veel aandacht aan het streven naar de grootst mogelijke energiezuinigheid. Er is nu gelijkvloers bruto 9.500 m2 productieruimte ter beschikking en verder 4.500 m2 kantoorruimte. Binnen valt allereerst de grote centrale ruimte op, waar van alle kanten licht in stroomt. Een brede trap geeft cachet maar is er niet alleen voor de sier. De treden vormen meteen een auditorium, waar grote groepen -zoals bij deze opening- makkelijk kunnen worden ontvangen. Het is mogelijk kussens neer te leggen in gevarieerde kleuren, die -min of meer in hetzelfde palet als aan de buitenzijde zichtbaar- de toehoorders het gewenste comfort verlenen.

De opening bestond uit drie korte toespraken.
Allereerst van Henk Das, de algemeen directeur. Hij kon melden dat de verschillende onderdelen van de verhuizing uitstekend waren verlopen. De Huisbinderij en Expeditie waren in twee weekenden verplaatst terwijl de productie en de levering aan de klanten niet was onderbroken. Tijdens een recente bijeenkomst van de VOB was hem van alle kanten gevraagd wanneer het bedrijf nu eindelijk ging verhuizen en groot was de verbazing van zijn gesprekspartners, dat hij kon melden dat de verhuizing inmiddels had plaatsgehad. Niemand had er iets van gemerkt! De volgende spreker was Gerard Reussink, die tot eind 2011 directeur was van de Bibliotheek Rotterdam maar voorzitter van het Bestuur van de Stichting NBD is gebleven. Laatstgenoemde Stichting is enig aandeelhouder van NBD Biblion BV. Uit oogpunt van continuïteit was het van belang dat de voorzitter tot het einde van de bouwperiode dezelfde zou blijven al had hij vanaf 2012 andere taken gekregen binnen de Gemeente Rotterdam. Nu de nieuwbouw en de verhuizing eenmaal afgerond zijn, wordt Ton van Vlimmeren van de Bibliotheek Utrecht met ingang van 1 juli 2014 de nieuwe voorzitter. De andere vertegenwoordigers van de bibliotheekwereld in het bestuur zijn momenteel Marion Mertens (Bibliotheek Venlo), Nanno Nanniga (Bibliotheek Het Markiezaat) en Erno de Groot (Bibliotheek Eemland).

Derde en laatste spreker was de Heer Ch. B. Aptroot, burgemeester van Zoetermeer, die uiteraard met groot genoegen de komst van een bedrijf met 240 medewerkers naar zijn Gemeente had verwelkomd. Hij kon als laatste nieuws meedelen, dat er zojuist definitieve stappen waren gezet om de Randstadrail binnen afzienbare tijd door te trekken naar het station Bleizo, volgens de planning een verkeersknooppunt van de Nederlandse Spoorwegen vanwaar men vlotte verbinding krijgt met Utrecht, Rotterdam en Den Haag. Inderdaad een prachtig perspectief voor de bereikbaarheid van NBD-Biblion!

Na de toespraken volgde een geanimeerde bijeenkomst zoals past in de tradities van NBD, NBLC en Biblion waar al meer dan 40 jaar altijd een uitstekende band heeft bestaan tussen betrokkenen op alle bestuurlijke en uitvoerende niveaus. Het nieuwe bouwwerk biedt prima voorwaarden voor een aangename voortzetting van de sfeer van prettig en betrokken werken met resultaten, die aan de eisen en wensen van de klanten tegemoet komen. De leden van SLBO kunnen het gebouw bekijken wanneer daar op 8 oktober a.s. de jaarvergadering van onze vereniging plaats zal vinden.
AB



Nieuw adres
De verhuizing van NBD Biblion naar het nieuwe pand in Zoetermeer is in volle gang. Vanaf 26 mei is het adres van NBD Biblion: Huygensstraat 1, 2721 LT Zoetermeer.
De overige adresgegevens zijn (al vanaf 3 mei):
Postbus 7454, 2701 AL Zoetermeer
Tel: 079 3440 344
Fax: 079 3440 343
E-mail: info@nbdbiblion.nl


Mady Ottenhoff overleden
Op vrijdag 1 augustus is op 80-jarige leeftijd ons lid en oud-collega Mady Ottenhoff overleden. Echt onverwachts was haar overlijden niet: ze was al geruime tijd ernstig ziek. De laatste keer dat de meesten van ons haar hebben ontmoet was vorig jaar december tijdens onze kerstviering bij het Gemeente Museum.

Mady behoorde tot de eerste medewerkers van de Centrale Vereniging, de voorloper van het NBLC. Haar loopbaan begon aan de Bezuidenhoutseweg en duurde de hele periode aan de Taco Scheltemastraat. Al die jaren was zij werkzaam bij de financiële administratie. Zij was beslist geen onopvallende collega. Mady was altijd duidelijk aanwezig. Haar opinie stak ze nooit onder stoelen of banken. Ook toen ze al gepensioneerd was uitte zij nog steeds duidelijk haar mening. Wanneer het niet mondeling kon, dan schreef ze wel een brief. Tot moeilijkheden leidde deze openhartigheid vrijwel nooit. Niet dat ze haar mening inslikte, maar door haar realiteitszin was er altijd wel een manier te vinden om tot een compromis te komen en weer eens hartelijk te lachen. Haar grote passie was heel lang dansen. Op de dansvloer glinsterden haar ogen en kwam ze helemaal los. En wanneer ze je complimenteerde met jouw danskunst dan meende ze dat ook ten volle.

Mady was ook een van die typische NBLC-collega's waar verhalen over te vertellen waren. Een van de meest vertelde verhalen over haar ging over het NBLC-dagje uit naar Brussel. Ze had zich verslapen en kwam hijgend op het Holland Spoor aan. Daar ontdekte ze dat ze nog even tijd had om alsnog haar panty aan te trekken. Dat nam echter meer tijd in beslag dan ze had gedacht. Toen ze weer op het perron verscheen kon ze niets anders doen dan de trein uitwuiven. Niet getreurd. Mady was sterk in het vinden van oplossingen. Ze nam de trein naar Brussel die een uur later vertrok en ging in Brussel op de Grote Markt op een terrasje zitten uitgaande van de terechte mening dat ons gezelschap op een bepaald moment wel op die plaats zou verschijnen. Toen dat inderdaad gebeurde moest ze wel hard achter de bus aanrennen.

Mady werd al kort na de oprichting lid van de SLBO. Het ontmoeten van en het praten met al die oud-collega's vond ze heerlijk. Ze vond wel, dat onze uitstapjes te veel boekgericht waren, maar dat was ook weer geen ramp: er was immers nog zoveel te bepraten. Die gesprekken zijn nu helaas voorbij. Haar voormalige gesprekspartners en alle andere oud-NBLC'ers zullen haar missen.

WZ.-


José van Bethlehem overleden
Er zijn van die mailberichten die je niet kan geloven wanneer je ze voor het eerst ziet.
Toen ik op de late vrijdagavond van 16 mei zoals gebruikelijk mijn mail bekeek viel er één op door de titel. Han Peters had mij een mail gezonden met als onderwerp "slecht nieuws". Het bleek de mededeling te bevatten dat José van Bethlehem eerder op de dag aan een hartfalen was overleden. 'Dat kan toch niet' is dan je eerste reactie. Immers, nog op 30 januari nam José op een drukke receptie in Voorburg als hoofdredacteur en hoofd van de redactie van het Media-aanbod van NBD Biblion afscheid van haar collega's en vele oud-collega's. Twee weken later meldde zij zich al aan als lid van de SLBO. Uit ervaring wist ik dat het wel wat tijd zou kosten voordat zij het dwingende ritme van de weekproductie uit haar systeem zou krijgen. Maar al op de receptie vertelde ze mij dat zij en Maarten Tybout (haar partner sinds vele jaren) in april en mei weer naar hun vaste en geliefde vakantiebestemming Mexico zouden gaan: een ideale plaats om definitief in het ritme van een gepensioneerde oud-werknemer van NBD Biblion te komen.

Toen ik in 1975 bij het NBLC kwam werkte José daar al een paar jaar als redacteur voor de aanschafinformaties van de Lektuur Informatie Dienst. Toen een paar jaar later de hoofdredacteur bij een ongeluk om het leven kwam werd José benoemd als zijn opvolger. Het bleek een uitstekende keus te zijn. Tot aan haar pensionering begin dit jaar heeft José vorm gegeven aan en haar stempel gedrukt op het boekenaanbod en sinds enkele jaren ook op het aanbod aan andere media. Een paar honderduizend aanschafinformatieteksten heeft zij kritisch doorgelezen en waar nodig aangepast, meer dan 1800 weekproducties stelde zij zo evenwichtig mogelijk samen, talrijke boze uitgevers en schrijvers voor wie een a.i.-tekst nooit goed genoeg kan zijn wist zij op heel persoonlijke wijze weer tot rust te brengen en op de vaak uitgesproken persoonlijkheden van de redactieleden en sommige recensenten had ze steeds precies het juiste overwicht. Dat was geen zware druk, want daar hield José niet van. Zij die het wisten wezen er wel eens op, dat je bij José kon merken dat ze niet alleen Nederlands maar ook Rechten had gestudeerd. Haar zinnen waren niet alleen goed van opbouw, maar ook perfect van inhoud. Soms moest een luisteraar wel het begin of eind van zo'n zin missen, want José placht nog wel eens een zin te beginnen net voordat ze een kamer binnenstapte om de laatste woorden te uiten wanneer ze al weer op weg was naar buiten.

Met één ding had José moeite: lof. Ze was van nature verlegen en viel het liefst niet op. Haar bureaus stonden dan ook niet midden in de afdeling, maar bij voorkeur aan de zijkant waar ze alles goed kon overzien. Toen zij zich een keer kandidaat had gesteld voor de ondernemingsraad vertelde zij mij als haar campagneleider heel duidelijk dat zij beslist geen toespraak zou houden op de campagnemiddag. Ze werd natuurlijk ook zonder die toespraak gekozen. Ze voelde zich altijd onprettig wanneer ze in het centrum van de belangstelling kwam te staan. Ook de afscheidsreceptie van januari wilde ze eigenlijk niet. Nadat er van verschillende kanten (ook door mij) druk op haar werd uitgeoefend gaf ze zuchtend toe. Zij zette wel een stempel op de receptie door een heleboel oude collega's uit te nodigen waarvan sommigen elkaar in dertig jaar niet gezien hadden. Het werd een plezierige middag waaraan velen, zeker nu, met een (misschien wat trieste) glimlach terug zullen denken.

De vakantiereis was een succes. Maar op Schiphol kreeg José kort na aankomst van de vlucht uit Mexico een hartstilstand. Haar thuisreis kreeg ineens een heel andere betekenis.

Wolter van der Zwaan.-


Rudi van der Velde overleden
Op 14 maart is tijdens zijn vakantie ons lid Rudi van der Velde bij een ongeluk overleden. Rudi werd geboren op 25 oktober 1937. Rudi studeerde wiskunde en natuurkunde aan de Universiteit van Amsterdam. In 1963 was hij een van de oprichters van de Studentenvakbeweging. Politiek was hij uiterst links. Zo was hij enige tijd bestuurslid van de CPN en zat hij voor die partij in de gemeenteraad van Amsterdam. In 1970 werd hij wethouder van Onderwijs en Jeugdzaken. Hij bleef dat tot 1980. Daarna was Rudi een periode adviseur voor Informaticabeleid van de gemeente Amsterdam.

De bibliotheekwereld leerde Rudi van der Velde kennen toen hij in 1990 werd benoemd tot directeur van het NBLC als opvolger van Dick Reumer. Rudi was achtereenvolgens directeur van de vereniging NBLC, de stichting NBLC en Biblion BV. Die veranderingen van organisatievorm waren mede het gevolg van het door hem gevoerde beleid. Rudi dacht groot. Soms te groot. Het duidelijkst is dat tot uiting gekomen in 1994 in de verhuizing van het NBLC naar een groot pand aan de Platinaweg in Den Haag. Die verhuizing had het voordeel dat het hele NBLC inclusief de LBC in één pand gevestigd werd. Maar er was ook een nadeel: de financiële positie van het bedrijf kwam onder druk te staan. Die zwakke positie was er de oorzaak van dat in de volgende jaren nogal wat activiteiten van het NBLC ingekrompen of zelfs gestaakt moesten worden. Dat leidde tot onrust in het bedrijf. Mede door Rudi's zwakke inlevingsvermogen ontstonden er regelmatig conflicten o.a. tussen de ondernemingsraad en de directeur. Dat leidde er toe dat een reeks aangekondigde ontslagen werd aangevochten bij de rechter. De vonnissen waren meestal in het voordeel van de werknemers.

Los van de conflicten kon Rudi echter ook een heel charmante en onderhoudende gesprekspartner en gastheer zijn. Wat Rudi heel goed kon was onderhandelen. Ik heb samen met hem onderhandelingen gevoerd bij het bureau van de grammofoonplatenindustrie en later in een driemanschap met Rob Kooijman bij BUMA/Stemra over auteursrechten. In deze situaties was Rudi op zijn best: vriendelijk, hard, humoristisch, heel slim en resultaatgericht. De ervaring die hij tijdens zijn politieke loopbaan had opgedaan werd heel knap door hem gebruikt. Nadat Biblion was overgenomen door het softwarebedrijf AND verdween Rudi snel uit beeld. Hij bleef echter als bestuurslid en adviseur nog wel betrokken bij de afwikkeling van bepaalde zaken van de stichting NBLC en van Biblion.

Rudi was een van de eersten die zich opgaven als lid van de SLBO. In de eerste jaren nam hij ook regelmatig deel aan de activiteiten van onze vereniging .Hij ging o.a. korte verhalen schrijven. Een paar jaar geleden presenteerde hij vol trots de door hem geschreven SF-roman "De hoed van Einstein". Dat is een vlot geschreven boek voor jongeren waarin op een originele en begrijpelijke manier de relativiteitstheorie wordt verduidelijkt. Met dit boek liet Rudi een verrassende nieuwe kant van hemzelf zien.

Tijdens een vakantie op de Kaapverdische Eilanden om samen met zijn kinderen het verlies van zijn tweede vrouw te verwerken is Rudi van der Velde op 14 maart verongelukt. Hij werd door een grote golf in de branding op het strand geworpen en brak daarbij zijn nek.

Een plotseling einde van een ondanks alle tegenstrijdigheden boeiende persoon.

W. van der Zwaan.

Dika Mual overleden
Op 4 maart overleed Dika Mual. Voor de meesten die haar kenden was dat niet echt een verrassing. Dika was al een paar jaar ernstig ziek. De laatste keer dat ik haar ontmoette was vorig jaar september op de boekenmarkt op het Korte Voorhout. Ze liep weer rechtop, speurde actief naar boeken die haar interesseerden, reageerde enthousiast op mijn aanwezigheid en praatte honderduit. Het was net of de oude Dika er weer was. Het bleek een korte opleving te zijn die het resultaat was van een beenmergtransplantatie. Korte tijd later stootte haar lichaam ook deze transplantatie af en verdween de hoop.

Dika kennen was, zoals wij nu best mogen erkennen, een voorrecht ook al viel dat soms niet mee. Dika was bijzonder. Met Dika werken, met Dika onderweg zijn, met Dika iets ondernemen: het was altijd enerverend en verrassend. Er gebeurde altijd wel iets onverwachts. Dika was een van die mensen waar over gepraat wordt en waarover anecdotes worden verteld. Ze ging in het begin van de jaren '80 werken bij de Dienst AVM van het NBLC. Een van haar taken was het voeren van de voorraadadministratie van de afdeling Muziek van die dienst. Dat paste bij haar, want Dika kon goochelen met cijfers. Hoe ze de administratie precies voerde is ons nooit duidelijk geworden. Dika was een meester in het opzetten van eigen systemen die voor derden onbegrijpelijk waren. Maar het resultaat telde: het klopte altijd! Wij moesten ook wel aan Dika wennen. Haar "ja" was ja door dik en dun en haar "Nee" bleef nee al stonden de anderen ook op hun kop. Wanneer je het daarmee niet eens was legde ze het wel even uit... in het Maleis. Dika dacht in het Maleis. Dat bleek uit haar regelmatig geslaakte uitroepen van irritatie of enthousiasme. Het in het Maleis denken had ook als bijwerking dat Dika zich niets aantrok van de in het Nederlands gevoerde gesprekken om haar heen wanneer ze aan het werk was. Ze was altijd super-geconcentreerd. Je zou een kanon hebben kunnen afschieten: Dika merkte het niet.

Dika hielp iedereen die in moeilijkheden raakte. Ze deed dat spontaan en ongevraagd en vaak heel practisch. Zo leerde ze gebarentaal om met haar doofstomme buurmeisje te kunnnen communiceren. Ze was gek op haar huisdieren. Haar hondje ging in de jaren '80 vaak met haar mee op reis. En haar poezen werden verwend. Wij woonden dicht bij elkaar en zorgden wanneer we ergens naar toe moesten voor elkaars poezen. Ook belde ze mij in die tijd wel eens 's avonds laat op om de weg te vragen. Dika bezat namelijk absoluut geen richtinggevoel. Soms verdwaalde ze op weg naar huis. Zo'n telefoongesprek begon altijd surrealistisch: "Ja, eh, met mij (ze noemde nooit haar naam)...weet jij waar ik ben?" Mijn antwoord "in een telefooncel" was altijd juist (het was nog in de tijd van voor de GSM), maar het was niet altijd duidelijk waar die cel nu precies stond. Wanneer ik dat had uitgevonden werd er met behulp van een plattegrond een route uitgestippeld naar een plaats die Dika bekend was zodat de weg naar huis gevonden kon worden.

Toen in 1994 de dienstverlening van de afdeling Muziek sterk werd ingekrompen ging Dika werken bij de Dienst Boek en Jeugd waar zij o.a. betrokken was bij de aanschaf van antiquarische boeken. Toen het NBLC uit telkaar viel ging zij werken bij het Letterkundig Museum waar zij betrokken was bij het opzetten van de heel bijzondere jeugdcollectie. We zagen elkaar niet vaak meer, want we waren beiden verhuisd en woonden te ver van elkaar om nog voor de poezen van de ander te kunnen zorgen. Toen Dika ziek werd moest ze haar poes definitief onderbrengen bij haar zuster. Ze was moe, heel moe. Ze verontschuldigde zich dat ze niet meer antwoordde op aan haar gestuurde post. "Het gaat niet meer" zei ze me. En nu is het echt over. Maar vergeten doen we haar niet. Er komen nog heel wat momenten waarop iemand (bijvoorbeeld bij de SLBO) met een herinnering komt in de geest van "weet je nog wel met Dika...". Want Dika was echt bijzonder.

Wolter van der Zwaan.


Het eerste bestuur van de SLBO


Het eerste bestuur van de vereniging (2009-2013) bestond uit: Mieke van den Besselaar, Hans van den IJssel (penningmeester), Riny Bleeker-Hoster, Netty Moors-Wouters (secretaris), Aart Blom, Arie Versloot (voorzitter) en Wolter van der Zwaan.


Nieuwbouw en vergaderen


Ruim veertig leden van onze vereniging waren op woensdagmorgen 9 oktober te vinden bij de nieuwbouwlocatie van NBD Biblion in Zoetermeer. Niet Henk Das, maar de verantwoordelijke functionaris van het bouwbedrijf leidde ons vervolgens rond in dat deel van het in aanbouw zijnde gebouw waar geen helmen gedragen hoefde worden. De ruimte was indrukwekkend, de bouwvakactiviteit behoorlijk groot en vanaf het parkeerdek in aanbouw was het uitzicht mooi en kleurrijk. We hadden een goede dag uitgekozen, want een dag later was een dergelijk bezoek door overvloedige regenval nauwelijks mogelijk geweest.

De meesten vonden het groot en verrassend, maar de lust om de pensioengerechtigde status weer te verruilen voor een actief arbeidsbestaan werd er toch niet door gestimuleerd. Na afloop van de rondleiding trok een korte stoet auto's naar de oude en vertrouwde vestiging in Leidschendam. Daar sloten zich nog een tiental leden en gasten bij ons gezelschap aan om (voor de laatste keer?) te genieten van een broodmaaltijd met soep alvorens aan de jaarvergadering 2013 te beginnen.

De jaarvergadering kostte niet veel tijd. De leden bleken (weer) heel tevreden over het beleid van het bestuur te zijn, de kascontrolecommissie had geen onregelmatigheden geconstateerd en twee bestuursleden werden herbenoemd. In de door het overlijden van Riny Bleeker ontstane vacature in het bestuur werd Dia Posthuma benoemd. Zij was de enige kandidaat die zich had aangemeld. Ze werd door haar medebestuursleden hartelijk verwelkomd aan de bestuurstafel.

Na afloop van de vergadering gaf NBD Biblion directeur Henk Das informatie over de niet echt optimistisch stemmende situatie in het openbaar bibliotheek gebeuren van dit moment. Hij blijft echter optimistisch over de resultaten van NBD Biblion op lange termijn. Ook vertelde hij nog het e.e.a. over de nieuwbouw en hij nodigde ons alvast uit voor de opening die in de lente van 2014 voorzien is. Na zijn toespraak was er (ook al voor de laatste keer) mogelijkheid om de binderij in de "oude" vestiging te bekijken waarna de traditionele borrel met deelname van ruim twintig nog werkzame NBD Biblionners deze dag weer heel plezierig afsloot.



Paal
Het was even zoeken naar de Huygensstraat in Zoetermeer. De straat bleek namelijk nog niet te bestaan, maar het eerste gebouw in deze ontworpen straat wordt het nieuwe NBD Biblionkantoor. Het viel allemaal gelukkig nogal mee, want de plek waar de belangstellenden voor het slaan van de Eerste Paal voor dit kantoor moesten zijn bleek vlak bij het huidige eindpunt van randstadrail 4 gelegen te zijn.

Ruim 200 belangstellende paalkijkers (waarbij ook heel wat SLBO-leden) hadden zich op dinsdag 16 april verzameld om te kijken of de Eerste Paal op de juiste manier door twee NBD Biblionners de redelijk zachte grond van de Zoetermeerse polder ingeslagen zou worden. In de partytent die op het bouwterrein was neergezet werd geluisterd naar toespraken van de directeur, de voorzitter en een wethouder.

Zij waren alle drie blij en hielden het kort. Daarna weer naar buiten, waar de deskundige vaste heiers de van de namen van alle NBD Biblionmedewerkers voorziene Eerste Paal al een flink stuk de grond in hadden geslagen. Nu was het de beurt aan de in het wit gestoken amateurheiers om het paalslaan te voltooien.

Compleet negerend dat de Eerste Paal ook nu niet de werkelijke eerste paal was (er waren al meer dan honderd palen aan voorafgegaan) deden de witte collega's waarvoor zij gekomen waren: met een deskundige druk op de knop ging het heiblok heien en zakte de paal stukje bij beetje de grond in.

Vervolgens moesten directeur, voorzitter en wethouder nog even voor de heistelling poseren om door de beroepsfotografen "spontaan" vastgelegd te worden. Daarna trok iedereen weer de partytent in voor een drankje, een babbel met (oude) bekenden en de bitterballen. Het wordt vast mooi dat nieuwe gebouw. We moeten er wel nog een jaar op wachten.



Riny Bleeker overleden
Op 30 maart 2013 is na een korte ziekte ons bestuurslid Riny Bleeker-Hoster overleden. De vroegere directiesecretaresse van de NBD is 84 jaar oud geworden.

De eerste ontmoeting met Riny, in de toenmalige omgangsvormen voor mij natuurlijk Mevrouw Bleeker, staat mij helder voor de geest. De NBD zat op de Waldorpstraat, het was eind 1979, net vóór het jaar waarin het bedrijf besloot naar Leidschendam te gaan verhuizen. Na een start in 1970 met twee of drie medewerkers waren we snel gegroeid naar enkele tientallen personen op de loonlijst.

Van der Hoeven en ik, die toen de directie voerden, dachten dat we dringend behoefte kregen aan iemand voor personeelszaken. Beiden wisten we prima hoe het toeging in kleine bedrijven als boekhandels en uitgeverijen, waar een personeelsbestand van 10-15 mensen al heel groot is. Ten opzichte van een grotere en tamelijk gevarieerde populatie voelen we ons zo langzamerhand tekort schieten. We kregen behoefte aan kennis van zaken op dat gebied. Riny kwam bij de NBD solliciteren, ik ontving haar. Een struise dame, die meteen een verpletterende indruk maakte. Ze kwam over als daadkrachtig, efficiënt en tegelijkertijd charmant. Na enkele minuten dacht ik, "die moeten we hebben". Zoals gezegd was het bedrijf in een snelle groeifase. Het enige bezwaar was dat Riny (net als wij) ook niks wist van personeelszaken. Ze had er nooit mee te maken gehad.

Desalniettemin konden we best zo'n personage gebruiken als er toen voor mij zat. Gauw van der Hoeven er bij gehaald, ik kon de beslissing moeilijk helemaal op mijn eentje nemen. Die deelde mijn conclusie. Hier zit iemand voor, die van alles voor ons kan regelen, organiseren en in de gaten houden.

Zo gezegd zo gedaan. Riny heeft zich enkele weken of maanden à l'improviste enigszins met de personeelszaken bemoeid. Snel daarna kwam Mevrouw van Spelde bij de NBD binnen, die jaren ervaring had en die we alle drie met genoegen de problemen en probleempjes overdroegen, die zich in een groeiend bedrijf met een behoorlijk uiteenlopend bestand gingen voordoen.

Riny kwam het secretariaat versterken en werd onze steun en toeverlaat. Zij zag wat er moest gebeuren en had binnen de kortste keren een feilloos gevoel voor de manier van aanpak, die bij van der Hoeven en mij in goede aarde viel. Of misschien was het eigenlijk andersom en wist zij ons snel te dresseren. Mijn toenmalige baas was een ontzettend inspirerende man om mee te werken, maar je moest wel met hem kunnen omgaan. Sommigen hadden daar wel eens moeite mee. Riny (zoals U begrijpen zult) geen moment.

Na de verhuizing naar Leidschendam en de pensionering van Van der Hoeven groeide het bedrijf verder, veranderde de directie van samenstelling. Maar Riny bleef. Zij was een vast onderdeel van de bedrijfsvoering, gaf altijd uitstekende analyses over de vraag wie je serieus moest nemen en wie niet. Zowel binnen het bedrijf als buitenshuis.

Voor mij was het heerlijk dat ze veel werk zelf zag en dat ze zich erg betrokken voelde bij het bedrijf. Een bepaald ogenblik was ze gemeen gevallen over een losliggende tegel en had ze één arm in het gips. Geen aarzeling om toch naar kantoor te komen toen ze een reclame-aanbieding van een taxibedrijf ontdekte, dat je tegen een vaste, vriendelijke prijs door heel Den Haag en randgemeenten wilde vervoeren. Zo werd haar inzet niet te duur voor de zaak. Het was een lange rit tussen de Traviatastraat en de NBD. De chauffeurs rilden al bij de gedachte als er 's morgens met vermelding van haar huisadres gebeld werd voor een ritje en 's avonds andersom.

Op zekere dag had ik een bezoeker uit de DDR en Riny kwam binnen met de koffie. De man zette grote ogen op bij het tafereel en meldde mij geschokt, dat er in zijn thuisland in ieder geval sociale voorzieningen bestonden, die er voor zorgden dat mensen met hun arm in het gips niet hoefden te werken.

Ophouden met werken op je 65ste was een gedachte, die Riny met kracht verwierp. Zo werd het mogelijk, dat wij in de nazomer van 1995, haar 50-jarig arbeidsjubileum konden vieren. In de zomer na de bevrijding had ze haar schoolopleiding afgerond en was ze gaan werken. De snelle rekenaar beseft, dat ze toen inmiddels 67 was geworden. Na dat jubileum is ze nog bijna een jaar bij ons blijven werken.

Als ik achteraf terugkijk op de kleine zeventien jaar, die Riny en ik samen bij de NBD hebben doorgebracht, komt één gedachte prominent naar voren. Je weet het nooit helemaal, maar ik weet het wel bijna zeker, dat Riny in mijn gezicht altijd precies hetzelfde heeft gezegd als tegen anderen, wanneer ik er niet bij was. Als ze het optreden van de directie in een bepaalde situatie nu niet zo geslaagd vond, dan kreeg de directie dat te horen.

Mutatis mutandis verwacht ik dat heel veel mensen, die haar gekend hebben, net zulke ervaringen met haar hebben gehad. Voor mij is dit de manier, waarop ik mij haar heel graag wil herinneren.

Aart Blom, NBD - Nederlandse Bibliotheek Dienst 1970 - 2002


Dick Reumer overleden
Op dinsdag 29 januari is in Zaandam Dick Reumer overleden. De vroegere directeur van het NBLC is 80 jaar geworden. Op de bijeenkomst in het crematorium die op 5 februari plaatsvond waren ongeveer twintig oud-NBLC medewerkers aanwezig. Een van hen was Eduard Duijker die in zijn toespraak de de betekenis van Dick Reumer voor het openbare bibliotheekwerk belichtte:

"Het is ondoenlijk de persoon van Dick Reumer en zijn betekenis voor (de ontwikkeling van) het openbaar bibliotheekwerk in het kort samen te vatten. Een zo'n veelzijdige persoonlijkheid en uitermate populaire directeur verdient zo niet een standbeeld dan toch zeker een aan hem gewijd boekwerk. Toch zal ik proberen in het in het kort zijn betekenis voor ons te memoreren.

Dick begon zijn bibliotheekcarrière in de provincie Noord-Holland, laatstelijk als directeur van de Provinciale Bibliotheek Centrale Haarlem. In 1971 werd hij directeur van het Nederlands Bibliotheek en Lektuur Centrum, het NBLC. En dat is hij tot zijn pensionering in 1990 gebleven. Deze landelijke vereniging van openbare bibliotheken en bibliothecarissen is in die periode naar gezicht, inhoud en invloed in hoge mate door Dick Reumer bepaald. Het NBLC was de vrucht van het samengaan van 5 landelijke bibliotheekorganisaties en markeerde de ontzuiling in het openbare bibliotheekwerk. Dick slaagde er in de vele, soms tegenstrijdige belangen van de leden van deze nieuwe organisatie te verenigen en zo de invloed van de overkoepelende organisatie te vergroten. Als directeur van de vereniging wist hij het verzet tegen de landelijke bezuinigingen op het bibliotheekwerk te bundelen en ze soms met succes te niet te doen, of anders te matigen. Hij was ook het gezicht van de lobby die ervoor zou zorgen dat het bibliotheekwerk eindelijk bij wet geregeld werd. Door zijn optreden lukte het hem de politieke en publieke belangstelling voor het bibliotheekwerk levend te houden en de bibliotheekwereld bewust te maken van de politieke relevantie van hun werk.

Het publieke belang van openbare bibliotheken heeft bij Dick altijd voorop gestaan. Voor hem was het NBLC geen doel op zich maar een middel om bibliotheken in staat te stellen zo goed mogelijk te functioneren. Daartoe is onder zijn leiding ook de zakelijke dienstverlening aan de bibliotheken krachtig ontwikkeld. Dit leidde tot een enorme kostenbesparing. Door zijn zakelijk inzicht wist hij de omzet van het NBLC-bureau tijdens zijn bewind te vertienvoudigen; het aantal medewerkers steeg zelfs nog meer. Onder zijn leiding is de belangstelling voor doelgroepen die tot dan toe minder aandacht kregen fors gestimuleerd: er kwamen bijvoorbeeld bibliotheekvoorzieningen voor ouderen, immigranten en gehandicapten.

Als extravert mens in het toen nog introverte bibliotheekwereldje onderhield hij contacten en maakte samenwerkingsafspraken tot ver buiten het eigenlijke bibliotheekwerk. Binnen Nederland met o.a. boekhandels, uitgeverijen, omroepen, wetenschappelijke en gespecialiseerde bibliotheken en automatiseringsbedrijven. Buiten Nederland heeft hij de positie van het Nederlandse openbare bibliotheekwerk versterkt, hielp hij bij de oprichting van vergelijkbare centra in o.a. Vlaanderen, de Antillen en ik dacht ook in Suriname, en speelde hij een belangrijke rol binnen de internationale bibliotheekfederatie.

Van het NBLC heeft hij een open organisatie gemaakt, die haar leden serieus nam; hij informeerde ze, gaf ze invloed op de handel en wandel van het bureau en betrok ze bij werkgroepen en commissies. Naast de half- jaarlijkse ledenvergaderingen onderhield hij nauwe banden met de leden d.m.v. werkbezoeken, regionale markten en hoorzittingen. Die ledenbijeenkomsten waren eigenlijk het enige onderdeel van zijn werk waar hij echt tegenop zag. Met een vast ploegje werd dan altijd de goede afloop van die bijeenkomsten in enkele horeca-etablissementen gevierd tot ver na middernacht. In de geschiedenis van het Nederlandse openbare bibliotheekwerk zal het tijdperk Reumer te boek blijven staan als een periode van saamhorigheid, snelle groei, innovatie en professionalisering.

Dick was zonder meer een charismatisch leider en heeft zeer nadrukkelijk zijn persoonlijk stempel op het NBLC-bureau gezet. Zijn daadkracht, planmatige aanpak, tomeloze energie en sociale bewogenheid maakte hem tot een geweldige en dynamische directeur, voor en met wie je graag werkte. Zijn organisatiebeleid en financieel-economisch inzicht maakte het NBLC-bureau tot een bedrijf dat model heeft gestaan voor organisaties in binnen- en buitenland, binnen en buiten het bibliotheekwerk. Zijn sociale beleid kwam tot uiting in een open bedrijfscultuur en bijv. in een sociaal statuut, zaken die toen nog lang niet gemeengoed waren. Zijn deur stond altijd open en hij nam altijd de tijd voor medewerkers die problemen hadden in hun werk of in de privésfeer.

Typerend voor hem was dat hij internationale werkgroepen wist te transformeren tot min of meer persoonlijke vriendenclubs, waarbij het zakelijke overleg ongemerkt overging in zeer vrolijke avondjes. En vanzelfsprekend was Dick stuwende kracht en middelpunt van die soms, ik mag wel zeggen, roemruchte bijeenkomsten. Legendarisch zijn ook zijn avonturen en uitstapjes met enkele vaste bibliotheekmaatjes in de marge van internationale bibliotheekcongressen en buitenlandse bijeenkomsten. Het is dan ook niet verwonderlijk dat een man met zo'n bourgondische persoonlijkheid meerdere malen tot Prins Carnaval werd gekozen. Een man met wie het erg goed feestvieren was, een gangmaker, niet alleen voor zijn onmiddellijke omgeving en voor zijn medewerkers, maar ook voor het openbaar bibliotheekwerk.

Als één van zijn naaste medewerkers gedurende bijna 20 jaar was het voor mij dan ook niet alleen een voorrecht maar een buitengewoon genoegen om met Dick te werken en feest te vieren. Daar blijf ik hem bijzonder dankbaar voor. En ik weet wel zeker dat heel veel oud-medewerkers van Dick daar net zo over denken. Als icoon van het bibliotheekwerk zal Dick nog lang in onze herinnering blijven."

Eduard Duijker.

Denkend aan Dick
'Ah hier ben je'. Op mijn eerste werkdag bij het NBLC in mei 1975 ben ik in de vakbibliotheek aan het inspelen op een electronisch orgeltje. Ik ben bij mijn binnenkomst meteen ingelijfd als vervanger van de zieke vaste begeleider van het bedrijfscabaret dat een paar dagen later moet optreden. Die ochtend bij mijn kennismakingsronde had ik directeur Dick Reumer niet gezien: hij was niet in het gebouw. Toen hij er 's middags wel weer was, was een van zijn eerste taken het welkom heten van zijn nieuwe muziekmedewerker. Hij was gaan zoeken en had mij op een onverwachte plaats gevonden. Na een paar welkomstwoorden zei hij 'ik kan alleen het Wilhelmus spelen met één vinger.'

Hij demonstreerde meteen zijn vaardigheid. Toen vroeg hij me 'ken jij Land of Hope and Glory? Dat zul je hier nog nodig hebben.' Al een paar dagen later wist ik waarom. En na talloze keren spelen, zingen en knielen zal ik het ook nooit meer vergeten. Sterker nog: waar ik het ook hoor, van concertzaal tot sportveld, denk ik meteen aan Dick Reumer. Dat zelfde is trouwens ook het geval met de kenmerkende geur van Dicks pijptabak.

Dick was geen gewone directeur. Hij was meer de bevlogen leider van een door hem gesmede hechte gemeenschap werkenden ten bate van de openbare bibliotheek. 'Een verlicht despoot' noemde een bibliotheekdirecteur hem eens. Volgens mij was het veel verlichting en heel weinig despotisme. Natuurlijk waren we het ook wel eens niet met elkaar eens. Kwaad worden kon ook. Maar kwaad blijven was onmogelijk. Dat liet Dick niet toe. Hij kon niet tegen kwade mensen. Hij kon ook niet tegen collega's die in de put zaten. Dan moest er geholpen worden. Het was echt een soort familie dat NBLC van Dick Reumer. Er ging ook bijna niemand weg. Totdat Dick zelf wegging.

We vierden nog éénmaal echt feest, er was nog een laatste cabaret en toen werd het allemaal anders. De familie viel uit elkaar. We splitsten, reorganiseerden, discussieerden, polariseerden, fuseerden en gingen vele kanten op. We haalden ook massaal herinneringen aan Dicks doen en laten op. Dat laatste doen we nog steeds in onze vereniging van gepensioneerden. Zo herinneren we ons bijvoorbeeld de vaste zinnen waarmee Dick aan het slot van zijn jaarlijkse kersttoespraak aan ons om vergeving vroeg voor alles wat hij misschien verkeerd had gedaan. Met een staand applaus schonken wij hem graag die vergeving. Ik ben er van overtuigd dat hem die vergeving ook ten deel is gevallen bij de laatste keer dat hij het heeft mogen vragen.

Wolter van der Zwaan.


Jan Pronk overleden
Op 15 januari 2013 is ons lid en oud-NBD collega Jan Pronk op 71-jarige leeftjd overleden.

Aad Blom schreef een in memoriam.

Bij het overlijden van Jan Pronk
Jan Pronk heeft een meer dan vijfentwintigjarig dienstverband bij de NBD achter de rug. Op 1 december 1977 kwam hij bij het bedrijf, dat toen nog aan de Waldorpstraat en het Calandplein gevestigd was. Daardoor zullen veel leden van onze vereniging hem goed gekend hebben. Hij mocht graag vertellen over zijn vorig leven in de groentehandel, waar hij geleerd had van 's morgens vroeg tot 's avonds laat met zware kisten te sjouwen en waar niemand naar huis ging voor het werk af was. Die mentaliteit bracht hij mee naar de Afdeling "Aankomst Goederen" van de NBD.

Daar heeft hij opnieuw vele dozen uitgepakt en de inhoud ervan nauwgezet gecontroleerd. Tot zijn werk hoorde ook zodanig precieze ordening van de binnengekomen boeken, dat ze hun gang door de productie op de juiste manier konden starten. Een ongeluk kon in een klein hoekje zitten! Jan werd een geroutineerd speurder om na te gaan of we werkelijk de goede spullen in de goede uitvoering en de juiste aantallen hadden binnengekregen.

Zoals iedereen kende Jan ups en downs in zijn leven. Een voorbeeld van een wat minder moment was, toen hij er op een Sportdag (van de toenmalige Werkgroep PBC-en, velen van ons zullen daar nog geweldige herinneringen aan hebben) achter kwam, dat hij de grootste moeite had om een fietstocht te volbrengen, waar de meeste anderen helemaal geen problemen mee hadden. Zo'n waarschuwing vatte Jan op als een duidelijke aanwijzing om wat aan zijn conditie te gaan doen en dus ook aan zijn levenswijze. Als je de tekenen op de juiste manier interpreteert, komen de ups weer terug na de downs.

Vanuit mijn positie was ik altijd erg gesteld op mensen, die belangstelling hadden voor onderlinge contacten binnen het bedrijf ook buiten werktijd. Die instelling hadden we nodig om de saamhorigheid in stand te houden, die in een kleinschalig bedrijf bijna vanzelfsprekend was, maar in een groeifase beslist koestering behoefde. Jan Pronk heeft bij de NBD die overgang van klein naar relatief groot meegemaakt en zich -voor zover ik dat kon overzien- altijd positief opgesteld om de sfeer, ook in een grotere en minder overzichtelijke organisatie, zo prettig mogelijk te houden. Een echte Scheveninger en trouw lid van onze Seniorenvereniging is op 71-jarige leeftijd van ons heengegaan.

Aart Blom (1970-2002)


Lachen bij Mona
Bij de opening van de tentoonstelling Mona Lisa Mania op 18 maart in het Stadsmuseum van Zoetermeer waren heel wat oud-collega's van het NBLC aanwezig. Robs schoonzuster, Isolde Vega (ook werkzaam in de bibliotheekwereld) maakte van een paar van die oud-collega's een groepsportret. Wat daarbij opviel was dat zij zich niets aantrokken van de minzame glimlach van het tentoonstellingsobject: hun lach was veel breder. Van links naar rechts: Evelyn van Kaam, Marie-Anne Hulshoff, Rob Kooyman, Wolter van der Zwaan, Fransje Droogh, Mieke van den Besselaar, Christine Kliphuis, Mary Waayer, Karin Ottenhoff.